‘Vanaf het moment dat we de maand Adar, de maand van Poeriem, betreden, neemt de feestvreugde toe’, aldus leren we in de Talmoed. In dezelfde passage lernen we ook dat ‘bij het betreden van de maand Aw, de maand waarin de Tempels in Jeruzalem werden verwoest, de vreugde vermindert’. Vreemd dat als we spreken over de vreugde van Poeriem ook de misère vermeld wordt, alsof het aan elkaar gekoppeld is! Waarom is dit?
‘Toen Jitro, de priester van Midjan, de schoonvader van Moshé, alles hoorde wat G’d voor Moshé en zijn volk Jisrael had gedaan…….’
Jitro had gehoord over de wonderbaarlijke doortocht door de Schelfzee én over de oorlog die gevoerd was met Amalek
Waarom wordt er vermeld dat Jitro een priester was van Midjan en dat hij ook de schoonvader was van Moshé? En waarom wordt er verklaard dat hij alleen gehoord had over de doortocht door de Schelfzee en over de oorlog met Amalek? Er was nog veel meer gebeurd!
En in de megilla, de rol van Ester, lezen we (9:23) dat de Joden in de tijd dat de geschiedenis van Poeriem zich afspeelt uitvoerden wat bij de berg Sinai aan hen was aangereikt.
Als ik met mezelf een functioneringsgesprek voer dan zie ik dat het zeer wordt gewaardeerd als ik naar buiten treed. Ik hield een toespraak voor een volle zaal, mijn foto verscheen in de krant, mijn stem werd op de radio gehoord, ik onthulde een monument…. Het geeft mijzelf ook veel voldoening. Maar wat ik allemaal achter de schermen doe, zoals het steunen van de medemens in nood, het bezoeken van zieken, het sjalom-maken als er ruzies zijn of gewoon als luisterend oor….wordt vaak beschouwd als een bijzaak, misschien ook voor mijn eigen gevoel.
Hetzelfde zie ik bij de bestuurders en andere vrijwilligers: voor de zichtbare inzet worden ze geprezen. Maar dat er heel veel positiefs, en vaak ook moeizaam werk achter de schermen wordt verricht en dat dit gigantisch veel tijd kost …… helaas telt deze stille inzet niet zo mee in onze samenleving.
***
De hele wereld had gehoord hoe de Schelfzee zich had gespleten om de Joden door te laten trekken. Jitro, als priester van Midjan, was hiervan onder de indruk. Een niet te vatten wonder. Als schoonvader van Moshé, als Jood, maakte de overwinning over Amalek echter ook diepe indruk op hem. Deze overwinning was rationeel beredeneerbaar. De Joden waren misschien slimmer, de Amalekieten hadden wellicht een zwakke dag…er kon naar gekeken worden alsof de overwinning ‘gewoon’ was. Maar als Jood zag hij ook in het gewone de G’ddelijke leiding.
Bij de berg Sinai accepteerde het gehele Joodse volk de totaliteit van de Tora. Ze hadden G’d als het ware gezien, de sjofar hadden ze gehoord….er was geen ontkennen aan!
Maar in Sjoesan, in het grote Perzische rijk van koning Achasjwerosj, waren geen zichtbare wonderen. De dreiging en de redding van toen waren ook rationeel beredeneerbaar, de naam van G’d komt niet één keer voor in de megilla…..en toch her- en erkenden ze de G’ddelijke leiding. Ze smeekten G’d om hulp, ze kwamen al vastend bijeen, er werd met kinderen gelernd.
Dat we met Poeriem vrolijk zijn, is logisch. Maar ook geestelijk overeind blijven als er narigheid is en er problemen zijn….streven naar gezondheid en alles doen om problemen te voorkomen, maar als ze onverhoopt toch komen…ook dan dienen we gewapend met Tora en Traditie ze te accepteren en zo mogelijk een plaats te geven.
In het functioneringsgesprek met mezelf mag ik niet alleen afgaan op uiterlijk. Veeleer is mijn functioneren gekoppeld aan wat ik doe zonder dat derden me observeren. Hoe ga ik te werk als ik geen respons krijg, geen applaus, niet in de krant kom en vaak niet eens een dank-je-wel hoor?
Poeriem is vreugde. Maar op Poeriem zelf zijn we niet alleen vrolijk, maar verzamelen we ook kracht om niet uitsluitend bij zichtbaar vreugdevolle gebeurtenissen vrolijk te zijn, maar altijd, onder alle omstandigheden, ook als logischerwijs een zwartgallig gevoel zou (kunnen) toeslaan.
Dien G’d met vreugde, altijd, ook als het niet logisch lijkt en moeizaam zal zijn.
Want weet dat juist echte vreugde en voldoening ook daar ligt waar hij volgens de logica niet hoort te zijn.
Een vrolijke Poeriem!
Binyomin Jacobs, hoofdrabbijn
