26 maart – 2 april 2013
Sederavonden:
maandag 25 & dinsdag 26 maart

Begin vasten, maandag 25 maart om 04.48 uur
Begin chameetsverbod, maandag 25 maart om 09.48 uur
Chameets verbranden, maandag 25 maart voor 11.01 uur
Begin jom tov, maandag 25 maart om 18.45 uur

Inhoudsopgave:

Voorwoord:
Opvoeding – chinoeg – staat boven aan onze prioriteitenlijst
Instructies voor Pesach
Kasjeren van het gerei
Kasjeren van glaswerk
Waar kunt u kasjeren?
Chameets
Chameets verbranden
Instructie verkopen chameets
Volmacht voor verkoop van chameets –
HET IS NIET MEER MOGELIJK OM UW CHAMEETS TE VERKOPEN!
Ta’anit Bechorim
Begin van sjachariet
Huisdieren
Pesach-maaltijden
Verkoop Pesach-artikelen
Overzicht gezamenlijke seders
Overzicht sedercursussen
Contactgegevens Pesach vragen
Tien vragen m.b.t. de seder
Pesach kinderstuk

Opvoeding – chinoeg – staat boven aan onze prioriteitenlijst
Door: Rabbijn mr. drs. R. Evers, Rabbijn van het NIK

De Seider begint met de opvoeding van onze kinderen. Seider betekent orde. Boven aan ons prioriteitenlijstje staat de opvoeding van onze kinderen. Hoewel kennis in sommige religieuze gemeenschappen niet erg gewaardeerd werd, staat bij ons onderwijs centraal. In het Allerheilige in het Misjkan, de Tabernakel stonden op de Aron hakodesj, de Heilige Arke twee cherubijnen in de vorm van kinderen, een jongetje en een meisje. Waarom? Omdat bij ons de kinderen centraal staan. Kinderen staan bij ons in het Allerheiligste, op een voetstuk, boven op de Aron hakodesj, met hun gezicht naar elkaar en naar de Tora en de Stenen Tafelen gericht.

De Seider begint met de vragen van een kind want de hele Seider moet een antwoord zijn van de vader aan zijn zoon of dochter zo staat het in de Tora (Dewariem 6:20).
Waarom hebben de Chachamiem (wijzen) juist deze vier vragen uitgekozen?
Omdat bij deze vragen evenveel gewicht wordt toegekend aan mitswot uit de Tora als aan mitswot van de rabbijnen. Er zijn namelijk twee vragen over mitswot uit de Tora, matsa en maror, en twee vragen over mitswot die door de Rabbijnen zijn ingesteld, indopen en leunen:
1. Matsa – is een mitswa uit de Tora, ook tegenwoordig nog;
2. Maror was ten tijde van de Tempel een mitswa uit de Tora, toen het nog samen gegeten werd met het Pesach offer. Nu is het slechts een mitswa die door de rabbijnen is ingesteld;
3. Matbilien – indopen, is gebaseerd op gewoonte (minhag);
4. Haseva – leunen, is door de Chachamiem verplicht gesteld om ons een gevoel van vrijheid te geven, zonder dat er hiervoor een duidelijke basis is in de Tora.

Het Jodendom is een uitgebalanceerd systeem van door Hasjeem, G’d gegeven geboden en extra mitswot, die Chachamiem en het Joodse volk op eigen initiatief hebben toegevoegd!

De volgorde van de vier vragen is echter niet helemaal logisch. Immers het indopen is alleen maar een minhag (gewoonte), en had dus als minst belangrijke vraag als laatste gesteld moeten worden en dus niet als voorlaatste!.

Aangezien de opvoeding van de kinderen één van de hoofdthema’s van de Seideravond is, is die ongebruikelijke volgorde van de vragen gehandhaafd, om zo te laten zien, dat minhagiem – Joodse gewoonten – erg belangrijk zijn, juist in de opvoeding omdat dat het eerste is wat de kinderen zien.

Ik wens u een Pesach kasjeer wesameach. Bouwt goed!

Rabbijn mr. drs. R. Evers

Instructies voor Pesach

Kasjeren van het gerei
Bij voorkeur gebruiken wij op Pesach eetgerei en vaatwerk dat slechts voor dit feest bestemd is. Wil men ook de voorwerpen van ‘door het jaar’ gebruiken dan bestaat daartoe in sommige gevallen de mogelijkheid van kasjeren. Chameets-voorwerpen die niet op Pesach worden gebruikt, moeten goed worden opgeborgen.
Waar een gemeentelijke gelegenheid tot het kasjeren van vaatwerk aanwezig is, moet men hier bij grote voorkeur gebruik van maken. Kan dit niet, dan volgen hier de belangrijkste bepalingen.

• De te kasjeren voorwerpen moeten de laatste 24 uur voor het kasjeren geheel schoon en ongebruikt hebben gestaan. Alle te kasjeren voorwerpen moeten vooraf intensief en aanslagvrij zijn gereinigd. Een chameets pan waarin men kasjert moet eerst zelf worden gekasjerd. Daartoe wordt de pan tot de rand met water gevuld en opgezet tot het water kookt. Dan werpt men er een steen in of houdt er een pook in die eerst op het vuur tot gloeien is gebracht, zodat het kokende water over de rand loopt.
Daarna dompelt men de te reinigen voorwerpen eenmaal (met behulp van een net of mandje) in de pan, zodat de voor-werpen geheel worden omgeven door het water, dat voortdurend op kookhitte wordt gehouden. Hiervoor houdt men tegelijkertijd met de te kasjeren voorwerpen een gloeiende pook of steen in het kokende water. Men neemt ze er dan dadelijk weer uit (eventueel met een tang) en spoelt ze met koud water af.

• Vorken, lepels, aluminium borden of pannen, messen uit één stuk en alle houten voorwerpen kunnen op deze wijze worden gekasjerd. Indien de aluminium pannen niet uit één stuk zijn vervaardigd, kunnen ze worden gekasjerd, mits de plekken waar de delen zijn vastgeklonken vóór het kasjeren met een gas- of steekvlam worden gegloeid. Voorwerpen van aardewerk (en ook porselein) en hoorn kunnen niet worden gekasjerd en dus niet tijdens Pesach gebruikt worden.

• Fornuizen, gastoestellen, e.d. moeten worden gegloeid. Elektrische kook¬platen dienen een tijd lang hoog te branden nadat ze goed zijn gereinigd. Daarna gloeit men ze van buiten met een steek-vlam, indien het niet mogelijk is ze met aluminiumfolie te bedekken. Ovens moeten goed worden gereinigd, bijvoorbeeld met een ovenreiniger. Hierna kasjert men met een steekvlam.
Losse delen worden met aluminiumfolie bedekt. De wanden van magnetrons worden niet warm, zoals de andere typen ovens. Reinig de oven zorgvuldig, plaats er een open glazen bak in met water met een beetje schoonmaak-middel en zet de magnetron aan zodat de damp vrij kan circuleren.

• Aanrechten, gootstenen, keuken-tafels (ook formica) enz. kunnen door het gieten van kokend heet water over een gloeiende steen of pook worden gekasjerd. Het is aan te bevelen voor Pesach voor een aparte afdekking zorg te dragen.


Kasjeren van glaswerk
Glas wordt als volgt gekasjerd:
• Het glas dient minimaal 24 uur zonder onderbreking in water ondergedom­peld te zijn.
• Daarna dient het water verschoond te worden en moet het glas opnieuw minimaal 24 uur onder water staan.
• Daarna dient opnieuw het water verschoond te worden en het glas moet voor een derde keer 24 uur onder water staan.
• Voorwerpen van Pyrex, Duralex enz. kunnen niet worden gekasjerd.
• Informatie over het kasjeren van afwasmachines en plastic voorwerpen is verkrijgbaar bij het rabbinaat.

Voor het kasjeren van uw vaatwerk en het touwelen in het mikwe kunt u op de volgende plaatsen terecht:

Snoge Amstelveen
Texelstraat 82, Amstelveen
zondag 24 maart van 10.00 – 12.00 u

Sjoel Den Haag
Cornelis Houtmanstraat 11, Den Haag
Zondagochtend 24 maart om 11.00

Mikwe van sjoel Enschede
Zondag 17 maart van 10.00 – 12.00 u, of op afspraak.
Aanmelden: [email protected]

JCC Amsterdam
Van der Boechorststraat 26, 1081 BT Amsterdam
woensdag 20 maart en zondag 24 maart, 10.00 – 16.00 uur
Overige info [email protected]

Chameets
Het chameets-onderzoek is dit jaar op zondagavond 24 maart na zonsondergang (vanaf 19.40 uur).
Ingaande de zoekavond moet het huis al helemaal klaar zijn voor Pesach.
Voordat het onderzoek begint zegt men een beracha:

(Zeg ook het Nederlands als je het Aramees niet begrijpt.)

Geprezen bent U, o G’d, Koning van de wereld, Die ons geheiligd heeft met Zijn geboden en ons opgedragen heeft chameets te verwijderen.

Wanneer verschillende mensen samen bedikat chameets doen, moeten allen aanwezig zijn bij het uitspreken van de beracha, die meestal wordt uitgesproken door de ba’al habajit (de heer des huizes).
Indien men zelf niet in de gelegenheid is om chameets te zoeken, mag men een sjaliach (vertegenwoordiger) aanstellen. Wanneer de sjaliach de bedikat chameets alleen doet, zegt hij de beracha.
Tussen de beracha aan het begin van het onderzoek en de verklaring van nietigheid van chameets na het onderzoek mag er niet worden gesproken, tenzij de interruptie te maken heeft met het zoeken en wegruimen van chameets.
Eigenlijk is het enige dat u nodig heeft een zaklantaarn, of een kaars die omwikkeld is met een handvat van aluminiumfolie.

Sommigen nemen een veer, een houten lepel en een zakje om het gevonden chameets in te deponeren. Wanneer men chameets aantreft moet men het goed opbergen om het de volgende ochtend te verbranden.
Nadat alles goed onderzocht is, zegt men de volgende (Zeg ook het Nederlands als je het Aramees niet begrijpt.)

Al het chameets en het gerezene dat zich in mijn gebied bevindt, dat ik niet gezien heb en niet vernietigd heb en waarvan het bestaan mij niet bekend is, verklaar ik nietig zoals het stof der aarde.

HANDIGE CHECKLIST VOOR HET ZOEKEN NAAR CHAMEETS
□ zolder, kelder           □ in en om grote apparaten           □ boeken
□ kantoor                     □ zakken en omslag van kleding   □ kasten en laden
□ tuin en veranda       □ schooltassen, koffers                   □ vuilnisbakken
□ dierenhokken          □ meubilair, kinderstoelen             □ stofzuigerzakken
□ garage en auto(‘s)   □ kinderwagen, bakfiets                  □ toetsenbord
□ toilettafel/-kast       □ school- en sjoelkluisjes □

Chameets verbranden
Al het chameets, behalve het chameets dat door middel van een volmacht via het rabbinaat aan een niet-Jood is verkocht, en het chameets dat nog opgegeten wordt, dient voor het ingaan van het chameetsverbod op maandag 25 maart te worden verbrand, bij voorkeur voor 11.01 uur.

Na het verbranden zegt men:

(Zeg ook het Nederlands als je het Aramees niet begrijpt.)

Al het chameets en het gerezene dat zich in mijn gebied bevindt, zowel dat ik gezien heb als dat ik niet gezien heb, zowel dat ik weggeruimd heb als dat ik niet weggeruimd heb, verklaar ik nietig zoals het stof der aarde.

Instructie verkopen chameets
Het is de plicht (mitswa) er voor te zorgen dat gedurende Pesach zich geen enkel chameets in Joods bezit bevindt, ongeacht waar zich dit bevindt. Het chameets wordt daarom dan wel vernietigd, dan wel weggegeven aan een niet-Jood.
Ten onrechte meent men vaak dat het rechtstreeks aan een niet-Jood verkopen van chameets of het verkopen van chameets via een volmacht aan het rabbinaat, een
echte mitswa is die behoort bij de voorbereidingen van Pesach.
Wanneer men zijn chameets niet wil vernietigen, of wegschenken, bestaat er de mogelijkheid tot verkoop. Geadviseerd wordt om de verkoop via een volmacht aan het (opper-) rabbinaat te realiseren.
Het volmacht- formulier dient volledig ingevuld door het (opper-) rabbinaat te zijn ontvangen.

1. Waarom is het verboden erev Pesach, de dag voor Pesach matze te eten?
a. De belangrijkste reden is dat we op die manier proberen ’s avonds de matze met zo veel mogelijk smaak te eten.
b. In Sjemot (Exodus) 12:18 staat, dat we ’s avonds matzes moeten eten, hetgeen impliceert, dat wij dat overdag niet doen.
c. Om een verschil te maken tussen het verplicht matze eten (op Seideravond) en het onverplicht matze eten voor Pesach.
d. Om te laten zien, dat wij de matze ’s avonds enkel en alleen voor de mitswa, voor het Tora-gebod eten.

2. Waarom zeggen we geen beracha over het verbranden van chameets?
a. De beracha, die we de avond tevoren bij de aanvang van de bedika, het chameets-onderzoek uitspraken, slaat ook op het verbranden van het chameets de volgende ochtend.
b. Het is niet werkelijk verplicht om het chameets te verbranden – als we er maar voor zorgen helemaal geen chameets meer in ons bezit te hebben.

3. Waarom drinken we vier bekers wijn op Seideravond?
a. Om de vier Aartsmoeders Sara, Rivka, Racheel en Lea in herinnering te brengen. De Joden zijn uit Egypte bevrijd door de moed van de dappere Joodse vrouwen, die in de voetsporen van onze Aartsmoeders de hoop nooit opgaven en hun mannen stimuleerden om het goles, de ballingschap en slavernij vol te houden.

b. De vier bekers herinneren aan de vier generaties Joden, die gedurende 210 jaar in Egypte verbleven.

c. De vier bekers symboliseren de vier manieren waarop de Joden hun identiteit behielden: ze behielden hun taal (Iwriet), hun Joodse namen, ze hielden hun zedelijke moraal hoog en gaven elkaar niet aan bij de Egyptische overheid.

d. De vier bekers herinneren ons aan de vier keer, dat een beker wijn wordt vermeld in Joseefs uitleg van de droom van de opperschenker in de gevangenis. Hierdoor werd Joseef onderkoning van Egypte, waarna Ja’akov en zijn familie afdaalden naar Egypte waarna de slavernij begon en de Bnee Jisraeel uiteindelijk verlost werden bij de Exodus.

e. Verder herinneren de vier bekers aan de vier stadia van verzwaring van de onderdrukking en slavernij door Farao.

f. Ook herinneren ze aan de vier wereldrijken, die het Joodse volk in de loop van de wereldgeschiedenis hebben onderdrukt maar uiteindelijk verdwenen in de vaart der volkeren.

g. Ze blikken vooruit naar de vier bekers van troost, die ons in Messiaanse tijden zullen worden aangeboden vanwege het ondragelijke anti-semitisme gedurende het goles.

h. En naar de vier perioden, die het hele aardse bestaan omvatten, vanaf het heden, tot de tijd van de Masjieach, de herleving der doden en de Olam haba, de toekomstige wereld.

4. Waarom zijn er vier bekers wijn en geen andere drank of voedsel?
Wijn verandert het humeur. Bij iedere beker wijn is er een cumulatief effect van simcha en vreugde. Op deze wijze herinneren wij de simcha van de Bnee Jisraeel in Egypte bij ieder volgend stadium van de naderende bevrijding.

5. Waarom hebben de matzes vaak een ronde vorm?
Toen de Bnee Jisraeel Egypte verlieten, namen ze oegot matzot mee. Oegot komt van de stam `rond’ (vgl. Ex. 12:39).

6. Waarom leest men in sommige gemeenten `s avonds in sjoel heel Halleel met beracha?
a. Om het Halleel te herinneren, dat de Joden `s middags zongen bij het Pesach-offer in de Tempel.
b. Men leest in sjoel heel Halleel met beracha om deze beracha ook te laten slaan op het Halleel tijdens de Seider waarover geen beracha gezegd wordt.

7. Waarom plaatst men dure, zilveren en gouden voorwerpen op de Seidertafel?
a. Om te herinneren, dat de Bnee Jisraeel op weg uit Egypte zilveren en gouden voorwerpen leenden van de Egyptenaren.
b. Op deze avond van vrijheid en voornaamheid plaatst men zilveren en gouden voorwerpen ter verhoging van de feestvreugde en het gevoel van bevrijding.

8. Waarom wachten we met het begin van de Seider totdat het nacht is?
Omdat de Tora (Ex. 12: 8) stelt, dat het Pesachoffer ’s nachts gegeten moet worden en matzes samen met het Pesachoffer moesten worden gegeten. De kiddoesj is onderdeel van het geheel van de Seideravond en mag ook niet voor nacht begonnen worden.

9. Waarom is het de gewoonte, dat iemand anders ons de wijn inschenkt?
Omdat dit een teken van voornaamheid en vrijheid is wanneer iemand anders onze bekers inschenkt.  Ook op deze wijze benadrukken wij nogmaals ons gevoel van bevrijding en herbeleving van onze Uittocht uit de slavernij.

10. Waarom zeggen we slechts een na-beracha over de vier bekers wijn terwijl we wel telkens een nieuwe beracha boree perie hagafen zeggen over iedere volgende beker wijn?
Rabbiner Samson Refaeel Hirsch (19e eeuw, Duitsland) legt uit, dat iedere nieuwe beker een volgens stadium van bevrijding en verlossing inluidt. Maar al die opeenvolgende niveaus van stijgende vrijheid leiden tot een globaal einddoel van spirituele verheffing en totale geestelijke bevrijding. Hierover zeggen we een enkele na-beracha, die alle voorafgaande stadia van geestelijke groei omvat en insluit.

Jad Achat producten



Pesach voor de kinderen!

Kleur de kleurplaat mooi in!

De leukste Pesach-kleurplaten, verhaal, info, spelletjes en een prijsvraag voor kids!

I’ve got to be a Matzah-man – swingend animatiefilmpje, speakers aan!

De robots vieren ook Sederavond – filmpje

Wandelend over de matze

Hoe breek je een matze precies door midden?

Zo bak je wèl zelf matzes thuis. handgebakken matzes

De Uittocht uit Egypte Nabucco’s Slavenkoor op de achtergrond. Mooie film!