De nieuwe paus, Franciscus, was als kardinaal van Buenos Aires al in nauw contact met de Joodse gemeenschap in Argentinië. Op de eerste dag van zijn nieuwe ambt stuurde de paus al een boodschap aan opperrabbijn Riccardo di Segni en de Joodse Gemeente van Rome. Daarin beloofde de paus bij te dragen tot de dialoog met de joden in een geest van een vernieuwde samenwerking. Ook zijn voorganger, Benedictus XVI schreef op zijn eerste dag als paus een dergelijke brief.
Ook voor Pesach stuurde Franciscus een wens aan Di Segni en de Romeinse Joden. In zijn boodschap schrijft paus Franciscus onder meer: “Dat de Almachtige die zijn volk uit de slavernij in Egypte heeft bevrijd door het naar het H. Land te leiden het verder bevrijdt van alle kwaad en vergezelt met Zijn zegen”. In de boodschap vraagt de paus de joodse gemeenschap voor hem te bidden.
Nog maar drie maanden voor zijn uitverkiezing tot paus, was de toenmalige kardinaal van Buenos Aires aanwezig bij het aansteken van de Chanoekia in de Argentijnse hoofdstad. Daarbij de woorden van de Schepping citerend – laat er licht zijn. Zijn aanwezigheid verklaarde hij: “ik ga naar hen, we zijn broers. Liefde leidt tot broederschap.”
Opmerkelijk is zijn veroordeling van de aanslag op het Joodse AMIA gebouw en zijn roep om gerechtigheid. In 1994 werden bij een terroristische aanslag 85 mensen gedood. Bergoglio was de eerste publieke persoon die een petitie ondertekende welke opriep tot gerechtigheid en onderzoek naar de nooit geheel opgehelderde aanslag. Hij toonde in het openbaar zijn solidariteit met de Joodse gemeenschap van Argentinië.
Daarentegen zijn geen publieke uitlatingen van Bergoglio bekend tijdens of over het Videla-bewind, waar duizenden ‘verdwenen’, waaronder overigens bovenmatig veel Joodse Argentijnen. Het te zeer zwijgen van de kerk over de mensenrechtenschendingen van het dictatoriaal regime heeft nadien tot kritiek van onderzoekers en nabestaanden geleid.
Kardinaal Bergoglio deed in 2000 en de volgende jaren mee met een gezamenlijk Katholiek-Joods project ‘Tzedaka’ om hulp te verlenen aan armen, in de tijd van de grote economische crisis die Argentinië toen trof. Bergoglio liet in zijn kathedraal in Buenos Aires een herdenking organiseren van de Kristallnacht.
In 2007 bezocht kardinaal Bergoglio op Rosj Hasjana een synagoge in Buenos Aires. Hij vertelde toen dat hij de synagoge bezocht om zijn hart te onderzoeken “zoals een pelgrim, samen met u, mijn oudere broeders.”
Claudio Epelman, directeur van het Latijns-Amerikaans Joods Congres roemt de nauwe relatie die zijn organisatie al meerdere jaren heeft met toen nog kardinaal Bergoglio. “We kennen hem goed, en ik twijfel er niet aan dat hij tot grootse daden in staat is nu hij aan de top van de kerk staat”.
