Am jisrael chai. De woorden klonken zondag uit de mond van opperrabbijn Jacobs bij de inwijding van de nieuwe sjoel voor Noord-Holland noordwest in Heemstede. Am jisraeel chai. Het Joodse volk leeft. En deze acht dagen van Chanoeka bewijzen de waarheid van deze uitspraak.
Het Joodse volk leeft en laat zien dat het leeft. In Heemstede. In Leeuwarden, Groningen, Maastricht, Middelburg, Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Bussum of Zutphen. Overal wordt gezamenlijk geuit, door Chanoeka te vieren, hoezeer het Joodse volk leeft.
Juist deze week lezen we uit de Tora de episode van het weerzien van de zonen van Jakob met hun broer Joseef. Wanneer hij zijn identiteit aan hen onthult, luidt zijn vraag Od avi chai – leeft mijn vader nog?!
Nu is deze opmerking de tweede zin van de uitspraak Am Jisraeel chai; Od avinoe chai. Nog leeft onze vader! Nog leeft voort onze vader Jakob, de aartsvader waaruit het Joodse volk via zijn twaalf zoons is ontstaan.
Dat bewijst het waar ook ter wereld aansteken van de chanoekia. De chanoekia herinnert aan de herinwijding van de tempel in Jeroesjalajim. Dat de inwijding kon gebeuren is het ene Chanoeka-wonder. Het andere is de overwinning van een kleine Joodse minderheid die de Tora wilde volgen en tot leidraad wilde blijven beschouwen over een meerderheid aan mede-Joden die verGriekst waren. Die de Tora in hadden gewisseld voor toen ogenschijnlijk modernere Griekse opvattingen.
Maar wat zien we als we op die episode van meer dan 2000 jaar geleden terugkijken?
De Griekse godencultus is een dode zaak. Die kent geen aanhangers meer. Daarentegen: Od avinoe chai. Het gedachtengoed van onze voorvader leeft nog voort.
Wij steken nog steeds de chanoekia aan; wij vieren nog steeds Chanoeka. Welk een krachtig bewijs dat Am Jisraeel chai, dat het Joodse volk leeft.
Ruben Vis
