In het noorden van Israel, in Opper Galilea, ligt kibboets Sde Nehemia. De kibboets is gesticht door Nederlandse pioniers, en genoemd naar de Nederlandse Zionistische voorman Nehemia de Lieme. Sde Nehemia gaat een sjoel bouwen, en dat is om meerdere redenen opmerkelijk. Als de sjoel geopend wordt, sluit het een cirkel die begon met de jeugd van Nehemia de Lieme, de zoon van een sjocheet uit Den Haag.
Sde Nehemia is lang een kleine kibboets gebleven. Nadat in 2010 is een nieuwe woonwijk werd gebouwd met 150 huizen, groeit het aantal inwoners nu een kleine duizend. De kibboets ligt in een vruchtbaar gebied en landbouw is binnen de kibboets nog steeds een van de belangrijkste vormen van werkgelegenheid. Ook is er een plasticfabriek gevestigd. De plastic pijpen die in de fabriek worden vervaardigd, vinden hun weg in sanitaire voorzieningen in woningen en andere gebouwen. De grond voor de kibboets werd in de jaren ’30 verworven. Op het terrein komen de Banias en Chasbani rivieren samen, die uitmonden in de Jordaan.
Hollandse sfeer
Toen de Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken Joseph Luns de kibboets in 1968 bezocht ademde het naar zijn idee nog de Hollandse sfeer uit. Acht jaar eerder was minister-president Willem Drees op bezoek in Sde Nehemia.
Sde Nehemia is geen religieuze kibboets en een van de kibboetsim die dan ook geen sjoel heeft. De bewoners kozen er voor een Joods-Zionistisch bestaan zonder sjoel te op te bouwen. Maar de huidige bewoners, nieuwe leden van de kibboets en kinderen van de oprichtende generatie, hebben anders besloten en vinden dat ook Sde Nehemia een sjoel moet hebben. Opmerkelijk, want ook de naamgever komt uit een religieus milieu waar het naar sjoel gaan beslist onderdeel is geweest van het gezinsleven.
De voor Nederland bekendste inwoner van Sde Nehemia zou Jitschak Pimentel (Amsterdam, 1913) worden. Hij behoorde met zijn vrouw Henny (Ofra) van Spier en jeugdleider Bi Slijper tot de stichters van de kibboets, en was de auteur van het Hebreeuws-Nederlandse woordenboek.
Toe Bisjvat in Sde Nehemia, 2014
Zionist en zoon van een talmoedist
Nehemia de Lieme werd in 1882 in Den Haag geboren als zoon van Benjamin de Lieme en Aaltje Goudsmit. Benjamin de Lieme was hoofdsjochet, de belangrijkste ritueel slachter van de een na grootste kehilla in Nederland. Van hem is bekend dat hij een Talmoedist was. Nehemia deed van zijn geleerde vader veel kennis op over het Jodendom, Tora en traditie. Al vroeg verliet hij de school om bij het Joodse bankierskantoor Edersheim in de leer te gaan.
Hier maakt Nehemia kennis met het Zionisme, dat zich rond de eeuwwisseling begon te manifesteren. Het eerste Zionistische congres vond in 1897 in Bazel plaats. In 1907 werd het Zionistisch congres in Den Haag gehouden, en De Lieme was voor goed door de idealen van het Zionisme gegrepen. De Lieme maakte faam in de internationale Zionistische beweging en bekleedde tussen 1919 en 1922 het wereldvoorzitterschap van het Joods Nationaal Fonds. Zo’n twintig jaar later zou door een groep Nederlandse emigranten in Hula-vallei een nieuwe kibboets naar hem worden genoemd: Sde Nehemia.
Chanoeka in Sde Nehemia, 2014
Interesse? Steun!
Deze kibboets gaat voor de eerste keer een sjoel bouwen, maar ontbeert de middelen om deze sjoel te bouwen. Daarom is de kibboets op zoek naar steun. Interesse? Neem contact op met Gideon Shelach (Slijper, geboren te Nederland), e-mail: [email protected]
