Voor Joodse scholen en andere Joodse gebouwen staat tegenwoordig de Koninklijke Marechaussee. We komen u liever niet tegen…, zegt de vader van twee kinderen op de Joodse school. Maar het huidige dreigingsniveau maakt het helaas nodig. Tegelijkertijd, zonder uw aanwezigheid zou aan een van de basisprincipes van onze maatschappij, je veilig kunnen voelen, niet worden voldaan.
Op de jaarlijkse Wapendag van de Marechaussee gaf Daniel Ritsma de leden van dit krijgsmachtonderdeel een kijkje in de belevingswereld van degene die ze bewaken: joodse schoolkinderen, leerkrachten en hun ouders. Hoe zij aankijken tegen Marechaussee-bewaking rond hun school.
In 1648 is mijn moeders familie, vanuit Worms naar Maastricht gekomen. 
Een van mijn betovergrootvaders was Samuel Sarphati, armenarts in Amsterdam. Mijn grootvader heeft tot de tweede wereldoorlog gediend in het Nederlandse leger. Hij was gelegerd aan de grens toen de Duitsers invielen. Mijn overgrootvader aan vaders kant is vanuit Friesland naar Amersfoort verhuisd om directeur van een basisschool te worden. Ik ben geboren en getogen in Nederland; Nederlands staatburger en zelfstandig adviseur bij financiële instellingen. Ook mijn vrouw en mijn kinderen zijn hier in Nederland geboren.
U zult zich afvragen waarom ik een toespraak over het effect van de Marechaussee begin met een doopceel over mijn familie. Omdat wij dus al bijna vier eeuwen in Nederland wonende en volledig geïntegreerde staatsburgers zijn. Doodgewone mensen, met hobby’s, banen, vrienden en frustraties over het weer en de file.
En toch hebben wij de Marechaussee voor de deur van onze school, en de openbare basisschool 450 meter verderop niet. En toch hebben wij Marechaussee voor de deur van de synagoge en de buren van de Pinksterkerk niet.
We komen u liever niet tegen… . U kunt zich onze bezorgdheid en soms ook angst voorstellen. A priori hebben wij liever geen marechaussee voor het schoolplein. Idealiter een schoolplein met een laag hekje. Maar het huidige dreigingsniveau maakt het helaas nodig.
Foto: Defensie KMar
Dat maakt een simpel antwoord op de vraag; “wat is het effect van de Marechaussee” lastig. Uw aanwezigheid heeft wel degelijk effect op ons zijn in de Nederlandse maatschappij. Zonder uw aanwezigheid zou aan een van de basisprincipes van onze maatschappij, je veilig kunnen voelen, niet worden voldaan.
De ouders kennen elkaar en veel ouders zijn ook leerling van het Cheider geweest. In zekere zin is het Cheider een dorpsschool. Een school die niet alleen maar een onderwijstaak heeft maar ook een verbindende functie heeft binnen de Joodse gemeenschap.
Een aanzienlijk deel van de joden in Nederland voelt zich heden ten dage bedreigd in hun dagelijks zijn. Dat kan niet waar zijn in Nederland, toch is het zo. Voor een gemiddelde kleine school staat het veiligheidsbeleid niet heel hoog op de lijst van onderwerpen. Dat is anders bij het Cheider.
Hoe werkt dat veilig voelen, hoe werkt het effect van uw werk? U kunt zich voorstellen welke impact dit heeft op de gezonde ontwikkeling van onze kinderen. Om ons dat gevoel van vertrouwen en veiligheid te geven en om ons te bevestigen dat we in een vrij land wonen, wordt uw inzet zo gewaardeerd.
De inzet van de Marechaussee wordt daarom overweldigend als positief ervaren. In absolute zin, maar ook in de rust door dit in de gemeenschap heeft gebracht. Uw collega’s hebben een natuurlijk overwicht wat ook buiten school en synagogen doorwerkt. Uw effect is dus groter dan alleen de plek waar u staat. De buurt heeft veel begrip voor de situatie. Winkeliers, bewoners, zij allemaal (joden of hun buren) zijn begaan met de situatie. Juist door het hechte contact in de buurt zijn joodse Nederlanders geen ‘Jooduh’; wij zijn gewone buren.
Uw zichtbare aanwezigheid, uw inzet hoe vreemd het u rationele professionals ook mag klinken, verhoogd niet alleen het gevoel van veiligheid maar heeft ook een direct positief effect op de joodse gemeenschap en haar buren.
Sociaal contact is ook het contact tussen de marechaussee en de kinderen. De kinderen zijn gewend aan extra beveiliging op school, in de synagoge of bij sociale activiteiten. Helaas, maar het is gewoon voor hun.
De persoonlijke opstelling van de Marechaussees is professioneel en vriendelijk en dat is belangrijk. Bij de scholen beveiligt u kinderen. Het contact tussen het Cheider en de marechaussees is goed en door uw aanwezigheid wordt rust gebracht.
Sinds jaar en dag probeert de joodse gemeenschap zijn eigen beveiliging te regelen, bij gebrek aan inzet vanuit de overheid. De kosten daarvoor lopen de spuigaten uit. Bijna een miljoen euro op jaarbasis. Voor nog geen 40.000 joden in Nederland. Dat zijn minder joden dan inwoners van Goeree-Overvlakkee. In andere Europese landen worden de kosten vaak door de overheid gedragen, tot voor kort niet of nauwelijks in Nederland.
De inzet van de Marechaussee is voor veel joden een van de eerste duidelijk zichtbare uitingen dat de overheid zijn taken op het gebied van veiligheid voor de joodse burgers serieus neemt.
Na jarenlange verzoeken heeft de overheid nu, gelukkig, zijn verantwoordelijkheid genomen in de vorm van uw inzet voor onze school. De inzet van Marechaussee, hoe tragisch dan ook, is daarmee een antwoord op bezorgdheden uit de joodse gemeenschap die al sinds de jaren tachtig leven.
Als gemeenschap willen wij in staat zijn onze gemeenschap te laten groeien en bij te dragen aan de Nederlandse maatschappij. Als wij naar onze missie in deze wereld kijken, als we willen bepalen wat de meetlat is waartegen we afgemeten willen worden kijken we naar de Tora, de Hebreeuwse bijbel en de vele commentatoren daarop.
In 1965 publiceert rabbijn Joseph Baer Soloveitchik zijn essay ‘ A lonely man of faith”. In dit essay bespreekt de rabbijn hoe wij ons als mens moeten opstellen. Hij doet dit door een schijnbare tegenstelling te analyseren.
In Genesis 1: ”En G’d zei: Laat Ons mensen maken, naar Ons beeld, naar Onze gelijkenis; en dat zij heerschappij hebben over de vissen der zee, en over het gevogelte des hemels, en over het vee, en over de gehele aarde, en over al het kruipend gedierte, dat op de aarde kruipt.”,
Terwijl in Genesis 2 de volgende tekst staat: “En G’d had de mens geformeerd uit het stof der aarde, en in zijn neusgaten de adem des levens geblazen; aldus werd de mens tot een levende ziel. … Zo nam G’d de mens, en zette hem in den hof van Eden, om die te bouwen, en die te bewaren.”
Deze twee verschillende formuleringen zijn essentieel voor het bepalen van onze opstelling in de wereld.
G’d wijst ons op onze relatie met de wereld. Om te bouwen en te verbeteren. Alleen in een veilige leefomgeving kan wederzijdse erkenning en sociale ontplooiing ontstaan. Met voldoende waarborgen van veiligheid, erkenning en respect kunnen we met elkaar de dialoog over van alles aangaan. Daarzonder blijft angst regeren en daarom heeft de overheid een verantwoordelijkheid en hebt u effect.
Uw beoogd effect spitst zich misschien toe op het bieden van veiligheid, maar uiteindelijk werken wij allen naar een betere samenleving. De waarborgen die u daarvoor afgeeft zijn daar conditioneel aan.
Namens de leerlingen, ouders, werknemers en het bestuur van het Cheider, willen wij u graag onze erkentelijkheid voor uw inzet tonen. Daarom hebben wij in uw naam 18 bomen geplant in het Kinderwoud in Israël. In het Hebreeuwse alfabet hebben letters een letterwaarde. A = 1, B = 2, enzovoort. Het woord leven Chai telt op tot getalswaarde 18. Daarom is 18 een getal wat synoniem staat met leven. En daarom planten wij, in uw naam 18 bomen in het Kinderwoud in Israel.
