Bekijk HIER de Pesach brochure in PDF formaat.
31 maart – 7 april 2018
Eerste Sederavond vrijdag 30 maart
Tweede Sederavond uitgaande Sjabbat 31 maart
Begin vasten bechorim, vrijdag 30 maart om 05.35 uur
Begin chameetsverbod vrijdag 30 maart om 10.41 uur
Chameets verbranden, vrijdag 30 maart vóór 11.58 uur
Begin jom tov, vrijdag 30 maart om 19.55 uur
Inhoud
Voorwoord
Haggadot
Instructies voor het kasjeren voor Pesach
Waar kunt u kasjeren?
Chameets-onderzoek – Bedikat Chameets
Chameets verbranden
Instructie verkopen chameets
Ta’anit Bechorim
Huisdieren
Pesach-maaltijden
Verkoop Pesach-artikelen
Overzicht sedercursussen en op Pesach gerichte sjioeriem
Vragen aan de rabbijn
Overzicht gezamenlijke Seder-vieringen
Overzicht Pesach-producten
Vragen over Pesach
De beracha over bloeiende vruchtbomen
Jom Hasjoa Herdenking
Speciaal voor kinderen! Doe je mee?
Direct naar de volmacht voor het verkopen van Chameets – NIET MEER MOGELIJK
Voorwoord
Vragen zonder antwoorden….
Ma nisjtanna halajla hazè mikol haleelot… misschien wel het bekendste lied. Wie kent de melodie op deze woorden niet?
Waarom is deze avond anders dan alle andere avonden van het jaar?
Na deze inleidende woorden vervolgt het kind: sjebechol haleelot anoe ocheliem chameets oematsa, alle andere avonden eten we zowel chameets als matsa maar vanavond alleen matsa.
Daarop volgen nog drie vragen: over het eten van maror, over twee keer indopen en over het links leunen.
En als het kind de vragen heeft gesteld volgt met de woorden Awadiem hajienoe – onze voorouders waren slaven in Egypte – het antwoord.
Maar wacht even; de haĝada vertelt inderdaad heel erg veel, maar geeft de haĝada wel antwoord op de vragen?
Ja en nee! In de haĝada vinden we antwoorden op de eerste twee vragen. Er wordt in de haĝada uitgelegd waarom we matsa eten en de reden voor het eten van maror wordt toegelicht. Maar op de laatste twee vragen is helemaal geen concreet antwoord in de haĝada terug te vinden!
Waarom niet?
De volgende gedachte.
Met Pesach vieren we de geboorte van het joodse volk en proberen wij de betekenis en de geschiedenis van ons volk aan de kinderen, aan de volgende generatie, over te brengen.
Hierbij beginnen we met het stellen van vragen, of beter gezegd, we geven de kinderen de gelegenheid om vragen te stellen ….
Waarom?
Vragen stellen is belangrijk voor een kind en voor ieder mens.
Als men iets niet begrijpt moet men daarover vragen kunnen en mogen stellen!
Stel het kind heeft twijfels, dan moet hij dat kunnen uiten en een luisterend oor vinden bij zijn ouders.
Het Jodendom is niet bang voor vragen, integendeel!
Oprechte vragen zijn een manier van verdieping; het zijn juist de vragen die aanzetten om zich nog meer te verdiepen.
Daarom begint de viering van de bevrijding van het joodse volk uit slavernij en daarmee het feitelijk begin van ons volksbestaan met ma nisjtanna… met vragen.
Maar toch, waar zijn de antwoorden op twee van de vier vragen gebleven?
Sommige vragen worden beantwoord, terwijl andere vragen onbeantwoord blijven…
Ook dit hoort bij het ontstaan van ons volk.
Ook dit is een boodschap aan de kinderen (en aan ons allen).
De mens zal nooit alles kunnen begrijpen. Niet op alle vragen zijn er antwoorden die wij kunnen begrijpen.
Geloof houdt juist in te erkennen dat er dingen zijn die ons te boven gaan, dat er dingen zijn waarvan wij beseffen dat alleen G.d het doel en de reden daarvan weet.
Sterk verhaal? Snijdt dit hout? Jazeker!
Het bewijs: jaar in jaar uit vieren we Pesach. Jaar in jaar uit, meer dan 3300 jaar heeft ons volk aan de seidertafel gezeten. En al die jaren hebben we vragen gesteld. En iedere keer opnieuw kregen wij antwoorden op slechts een deel van de vragen en bleef een tweede deel onbeantwoord!
Maar heeft dit ons vertrouwen geschaad? Nee!
Want we zijn het volgende jaar gewoon weer terug gekomen!
Dát is de kracht van het Jodendom! Ondanks vele onbeantwoorde vragen toch de kracht vinden en het vertrouwen om verder te gaan. Zo hebben wij al meer dan 33 eeuwen als volk geleefd en overleefd.
Met de beste wensen voor een koosjere en fijne Pesach!
Rabbijn Jehoeda Vorst
Haggada voor iedereen
Bij de WIZO verkrijgbaar:
Deze praktische Haggada!
Overzichtelijk, in drie kolommen:
- Ivriet
- Nederlands
- Fonetisch
Voor nog geen 10 euro!
Instructies voor het kasjeren voor Pesach
Kasjeren van het gerei
Bij voorkeur gebruiken wij op Pesach eetgerei en vaatwerk dat slechts voor dit feest bestemd is. Wil men ook de voorwerpen van ‘door het jaar’ gebruiken, dan bestaat daartoe in sommige gevallen de mogelijkheid van kasjeren. Chameets-voorwerpen die niet op Pesach worden gebruikt, moeten goed worden opgeborgen.
Waar een gemeentelijke gelegenheid tot het kasjeren van vaatwerk aanwezig is, moet men hier bij grote voorkeur gebruik van maken. Kan dit niet, dan volgen hier de belangrijkste bepalingen.
- De te kasjeren voorwerpen moeten de laatste 24 uur voor het kasjeren geheel schoon en ongebruikt hebben gestaan. Alle te kasjeren voorwerpen moeten vooraf intensief en aanslagvrij zijn gereinigd.
Een chameets pan waarin men kasjert, moet eerst zelf worden gekasjerd. Daartoe wordt de pan tot de rand met water gevuld en opgezet tot het water kookt. Dan werpt men er een gloeiende steen in of houdt er een pook in die eerst op het vuur tot gloeien is gebracht, zodat het kokende water over de rand loopt.
Daarna dompelt men de te reinigen voorwerpen eenmaal (met behulp van een net of mandje) in de pan, zodat de voorwerpen geheel worden omgeven door het water, dat voortdurend op kookhitte wordt gehouden. Hiervoor houdt men tegelijkertijd met de te kasjeren voorwerpen een gloeiende pook of steen in het kokende water. Men neemt de voorwerpen er dan dadelijk weer uit (eventueel met een tang) en spoelt ze met koud water af.
- Vorken, lepels, aluminium borden of pannen, messen uit één stuk en alle houten voorwerpen kunnen op deze wijze worden gekasjerd. Indien de aluminium pannen niet uit één stuk zijn vervaardigd, kunnen ze worden gekasjerd, mits de plekken waar de delen zijn vastgeklonken vóór het kasjeren met een gas- of steekvlam worden gegloeid. Voorwerpen van aardewerk (en ook porselein) en hoorn kunnen niet worden gekasjerd en dus niet tijdens Pesach gebruikt worden.
- Fornuizen, gastoestellen, e.d. moeten worden gegloeid. Elektrische kookplaten dienen een tijd lang hoog te branden nadat ze eerst goed zijn gereinigd. Daarna gloeit men ze van buiten met een steekvlam, indien het niet mogelijk is ze met aluminiumfolie te bedekken. Ovens moeten goed worden gereinigd, bijvoorbeeld met een ovenreiniger. Hierna kasjert men met een steekvlam.
Losse delen worden met aluminiumfolie bedekt.
De wanden van magnetrons worden niet warm, zoals de andere typen ovens. Reinig de magnetronoven zorgvuldig, plaats er een open glazen bak in met water met een beetje schoonmaakmiddel en zet de magnetron aan zodat de damp vrij kan circuleren.
• Aanrechten, gootstenen, keukentafels (ook formica) enz. kunnen door het gieten van kokend heet water over een gloeiende steen of pook worden gekasjerd. Het is aan te bevelen om voor Pesach voor een aparte afdekking zorg te dragen.
Kasjeren van glaswerk
Glas wordt als volgt gekasjerd:
• Het glas dient minimaal 24 uur zonder onderbreking in water ondergedompeld te zijn.
• Daarna dient het water verschoond te worden en moet het glas opnieuw minimaal 24 uur onder water staan.
• Daarna dient opnieuw het water verschoond te worden en moet het glas voor een derde keer 24 uur onder water staan.
• Voorwerpen van Pyrex, Duralex enz. kunnen niet worden gekasjerd.
• Informatie over het kasjeren van afwasmachines en plastic voorwerpen, is verkrijgbaar bij het rabbinaat.
Waar kunt u kasjeren?
Voor het kasjeren van uw vaatwerk en het touwelen in het mikwe kunt u op de volgende plaatsen terecht:
JCC Amsterdam
Van der Boechorststraat 26, 1081 BT Amsterdam.
Zondag 25 maart van 10.00-16.00 uur; woensdag 28 maart van 13.00-17.00 uur
Tevens gelegenheid tot touwelen en inleveren van chameets contract.
NIG Den Haag
Chaj, Spaarwaterstraat 200
Dinsdag 27 maart van 16.00-18.00 uur
Aanmelden: [email protected]
NIG Rotterdam
Op afspraak: [email protected] / 06 24253307
NIG Utrecht
Mikwe
Contact: [email protected]
IPOR
Neem contact op met een van de IPOR rabbijnen voor de mogelijkheden:
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
020-3018495
Chameets-onderzoek – Bedikat Chameets
Het chameets-onderzoek is dit jaar op donderdagavond 29 maart na zonsondergang (vanaf 20.52 uur).
Ingaande de zoekavond moet het huis al helemaal klaar zijn voor Pesach.
Voordat het onderzoek begint zegt men een beracha:
Baroech atta H’ Elo-kenoe melech ha’olam asjer kidesjanoe bemitsvotav vetsivanoe al bi’oer chameets.
“Geprezen bent U, o G’d, Koning van de wereld, Die ons geheiligd heeft met Zijn geboden en ons opgedragen heeft chameets te verwijderen.”
Wanneer verschillende mensen samen bedikat chameets doen, moeten allen de beracha horen en zij antwoorden met ‘amen’, die meestal wordt uitgesproken door de ba’al habajit (de heer des huizes).
Indien men zelf niet in de gelegenheid is om chameets te zoeken, mag men een sjaliach (vertegenwoordiger) aanstellen. Wanneer de sjaliach de bedikat chameets alléén doet, zegt hij de beracha.
Tussen de beracha aan het begin van het onderzoek en de verklaring van nietigheid van chameets die na het onderzoek wordt uitgesproken, mag er niet worden gesproken, tenzij de interruptie te maken heeft met het zoeken en wegruimen van chameets.
Gebruikelijk is om het chameets te zoeken met een brandende kaars, omwikkeld met een handvat van aluminiumfolie. Eventueel kan men een zaklantaarn gebruiken. Sommigen nemen een veer, een houten lepel en een zakje om het gevonden chameets in te deponeren. Wanneer men chameets heeft gevonden, moet men het goed opbergen om het de volgende ochtend te verbranden
Nadat alles goed onderzocht is, zegt men de volgende verklaring
“Al het chameets en het gerezene dat zich in mijn gebied bevindt, dat ik niet gezien heb en niet vernietigd heb en waarvan het bestaan mij niet bekend is, verklaar ik nietig zoals het stof der aarde.”
Chameets verbranden
Al het chameets, behalve het chameets dat door middel van een volmacht via het rabbinaat aan een niet-Jood is verkocht, dient voor het ingaan van het chameetsverbod op vrijdag 30 maart te worden verbrand voor 11.58 uur.
Na het verbranden zegt men:
“Al het chameets en het gerezene dat zich in mijn gebied bevindt, zowel dat ik gezien heb als dat ik niet gezien heb, zowel dat ik weggeruimd heb als dat ik niet weggeruimd heb, verklaar ik nietig zoals het stof der aarde.”
Instructie verkopen chameets
Het is de plicht (mitswa) er voor te zorgen dat gedurende Pesach zich geen enkel chameets in Joods bezit bevindt, ongeacht waar zich dit bevindt. Het chameets wordt daarom vernietigd, in openbare vuilcontainers gestort, of weggegeven aan een niet-Jood.
Ten onrechte meent men vaak dat het rechtstreeks aan een niet-Jood verkopen van chameets of het verkopen van chameets via een volmacht aan het rabbinaat, een verplichting is die behoort bij de voorbereidingen van Pesach.
Het is alleen zo dat wanneer men zijn chameets niet wil vernietigen, of wegschenken, er de mogelijkheid tot verkoop bestaat. Geadviseerd wordt om de verkoop via een volmacht aan het (opper-) rabbinaat te realiseren.
Het volmacht- formulier vindt u HIER
Vul het formulier volledig in en lever het tijdig aan bij het (opper-)rabbinaat.
Landelijk
Opperrabbinaat voor Nederland
Tot dinsdag 27 maart, 17.00 uur
Van der Boechorststraat 26,
1081 BT Amsterdam
T: 020-301 8490
@: [email protected]
IPOR
Tot dinsdag 27 maart, 12.00 uur
Postbus 7967
1008 AD Amsterdam
T: 020-301 8495
@: [email protected]
NIHS Amsterdam
Tot dinsdag 27 maart (per post)
Postbus 7967
1008 AD Amsterdam
Overige dagen inleveren bij de receptie maandag t/m donderdag tussen 09.00-12.30 uur
Van der Boechorststraat 26
1081 BT Amsterdam
T: 020 646 00 46
@: [email protected] | http://nihs.nl/formulieren/pesach-chamets-verkopen
NIG Den Haag
Tot donderdag 29 maart, 12.00 uur
Cornelis Houtmanstraat 11
@: [email protected] | https://goo.gl/forms/txNmrQYbZxkjkEri1
NIG Rotterdam
Tot dinsdag 27 maart, 17.00 uur
Nieuwpoortstraat 19,
3039 XL Rotterdam
T: 010 2655530 / 06 24253307
@: [email protected]
Ta’anit Bechorim
De vastendag voor de eerstgeboren jongens begint op vrijdag 30 maart om 05.35 uur ‘s ochtends. In diverse synagogen vindt na het einde van de ochtenddienst een siejoem (het beëindigen van een Talmoedtraktaat of een zesde deel van de Misjna) plaats, gevolgd door een se’oedat mitswa (een feestelijke maaltijd). Eerstgeboren deelnemers hieraan hoeven de rest van de dag niet te vasten.
Begin van sjachariet op vrijdagochtend 30 maart:
Buitenveldert: info via [email protected]
Amstelveen: info via [email protected]
Den Haag: om 08.00 uur (Cornelis Houtmanstraat 11)
Sjoel NIG NHNW in Heemstede: voor info neem contact op met rabbijn Spiero: [email protected]
Huisdieren
Het verbod om tijdens Pesach chameets in huis te hebben kan ook gevolgen hebben voor uw huisdieren. Veel soorten dierenvoeding bevatten namelijk granen die men niet in huis mag hebben. Daarnaast wordt er vaak soja, rijst of maïs aan toegevoegd, die uw viervoeter, vogel of vis, in tegenstelling tot uzelf, wel mag eten. Omdat de meeste honden en katten geen liefhebbers van matzes zijn, geven we hier een paar algemene tips.
Geef het dier zoveel mogelijk vers voer: vis, hart, pens enzovoorts. Koop het voor Pesach en vries het in kleine dag porties in.
U kunt er eventueel wat in bouillon verkruimelde matze doorheen doen.
Blikvoer dat geen granen bevat is toegestaan.
Voor vragen omtrent overige diersoorten en hun voeding op Pesach kunt u contact opnemen met de ressortale rabbinaten of het Opperrabbinaat voor Nederland.
Let op: sommige dieren kunnen bij een plotselinge verandering van voeding erg ziek worden. Raadpleeg hiervoor uw dierenarts.
Pesach-maaltijden
Bent u om wat voor reden dan ook niet in staat om zelf uw maaltijden tijdens Pesach te verzorgen, informeert u dan hier:
IPOR
Wilt u Pesach maaltijden thuis ontvangen?
Het IPOR helpt u graag verder!
@: [email protected]
T: 020-301 8495
Verkoop Pesach-artikelen in Amsterdam:
– Davids Corner Kastelenstraat 114 020-646 1002
– Mouwes Kastelenstraat 261 020-661 0180
– Rimon Deli Kastelenstraat 69 020-644 7567
Overzicht sedercursussen en op Pesach gerichte sjioeriem
Neem je eigen Haggada mee!
NIHS Amsterdam
Rabbijn Zwi Spiero
JCC, Van der Boechorststraat 26
Dinsdag 13 maart om 20.00 uur
Aanmelden via:
@: [email protected]
T: 06-52328065
Rabbijn S. Katz
Maandag 12 en 26 maart van 20.15-21.45 uur
Locatie na aanmelding via [email protected]
Rabbijn S. Katz
Sjoel Beth Shalom, Kastelenstraat 80
Donderdag 15 en 22 maart van 20.15-20.45 uur
Info via: [email protected]
Rabbijn W. van Dijk
Sjoel Beth Shalom, Kastelenstraat 80
Donderdag 15 en 22 maart van 20.45-21.15 uur
Info via: [email protected]
NIG Groningen
Rabbinaatshuis
Woensdag 21 maart om 17.00 uur
NIG Den Haag
NIG, Cornelis Houtmanstraat 11
Woensdag 21 en 28 maart van 20.30-21.30 uur
NIG Zwolle
Sjoel
Woensdag 14 maart om 19.00 uur
Halachische voordracht / sjabbat hagadol drasja:
– Amstelveen: 24 maart, tussen mincha en maariw, rabbijn H. Groenewoudt. Onderwerp: “Goumel bensjen”. Dames en heren zijn welkom.
– Buitenveldert: 24 maart, mincha 18.15, halachische voordracht 18.40 uur door rabbijn M. Frankenhuis, maariv 19.42 uur.
– Gerard Dousjoel: 24 maart, tijdens sjachariet door rabbijn S. Katz. Aanvang dienst 9.30 uur.
– JCC: 24 maart, tijdens sjachariet door rabbijn M. Frankenhuis. Aanvang dienst 9.30 uur.
Vragen aan de rabbijn
Na afloop van de hier genoemde voordrachten met praktische Pesach-adviezen maar ook op andere momenten heeft u wellicht nog vragen. Neem dan contact op met een rabbijn in uw regio.
NIHS Amsterdam
Voor urgente zaken:
– @: [email protected]
– Rabbijn E. Wolff
T: 06-29 099 235
@: [email protected]
Opperrabbinaat voor Nederland
T: 020-301 8490
@: [email protected]
NIG Rotterdam
Rabbijn J. Vorst
T: 010-2655530 / 06-24253307
@: [email protected]
NIG Den Haag
Rabbijn S. Katzman
@ [email protected]
T: 070-3470222
IPOR
IPOR Rabbinaat
[email protected]
020-3018495
Opperrabbijn B. Jacobs
[email protected]
T: 020-3018495 / 033-4799247
Rabbijn S. Evers
T: 020-3018495/ 033-4720943
@: [email protected]
Rabbijn S. Spiero
T: 020-3018495/ 023-5320707
@: [email protected]
Overzicht gezamenlijke Seder-vieringen
In de volgende plaatsen worden gemeenschappelijke sedermaaltijden georganiseerd. Let op: meld u tijdig aan. Er zijn kosten aan verbonden.
Amsterdam
Bendigamos
Informeel, gezellig, toegankelijk en met veel gezelligheid en gezang
Sjabbat 31 maart, 21.00 uur inloop/avondgebed, begin 21:30 uur
Aanmelden vóór 24 maart d.m.v. overmaking op bankrekening NL66 INGB 0007 1074 77 t.n.v. K.K.A.H. Bendigamos, m.v.v. telefoonnummer bij omschrijving overmaking
Meer info:
@: [email protected]
Kosten: € 30; studenten €20
NIG Bussum
Sjoel Bussum
Sjabbat 31 maart om 19.15 uur
Aanmelden bij A. Betsalel vóór 15 maart:
@: [email protected]
T: 035-6989250
NIG Den Haag
NIG, Cornelis houtmanstraat 11
Vrijdag 30 maart, om 19.00 uur
Aanmelden:
@: [email protected]
NIG Groningen
Sjoel Groningen, Folkingestraat 60
Vrijdag 30 maart om 19.00 uur
Aanmelden:
@: [email protected]
Neem je eigen Haggada mee!
NIG Leeuwarden
Sjoel Leeuwarden
Sjabbat 31 maart om 20.00 uur
Aanmelden vóór 23 maart:
@: [email protected]
T: 058-2121524
Neem je eigen Haggada mee!
NIG Noord-Holland NoordWest
Sjoel NIG NHNW in Heemstede
Vrijdag 30 maart
Aanmelden vóór 26 maart:
@: [email protected]
T: 023-5320707
Neem je eigen Haggada mee!
NIG Rotterdam
A.B.N. Davidsplein 4, 3039 KA
Sjabbat 31 maart om 19.45 uur
Aanmelden via:
@: [email protected]
T: 010-2655530 / 06-16840407
Kosten: leden €15,-, anders €25,-
NIG Twente
Sjoel Enschede, Prinsestraat 14
Vrijdag 30 maart
Aanmelden bij Frank Overweg:
@: [email protected]
T: 06-53771430
Kosten: €10,- (leden) / €15,- (niet-leden). Eigen haggada meenemen.
Voor gasten zijn enkele haggadot beschikbaar .
NIG Zwolle
Sjoel
Vrijdag 30 maart
Aanmelden vóór 17 maart:
@: [email protected]
Overzicht Pesach-producten
Voor gebruik op Pesach verboden artikelen
Artikelen die op Pesach niet ons eigendom mogen zijn:
Alcoholhoudende dranken zonder Pesachzegel, beschuit, bier, biscuits, bouillonblokjes, brood, bruine suiker, lichte en donkere basterdsuiker, cornflakes, crackers, custardpudding en vlapoeder, drop, essences, gebak, gort, gries, havermout, koekjes, macaroni en andere pasta-deegwaren, matzes zonder Pesachzegel, medicijnen*, meel (paneer-, zelfrijzend en andere soorten meel), ontbijtkoek, vermicelli en alle overige producten die één of meer van de vijf graansoorten bevatten (tarwe, rogge, gerst, haver en spelt).
Artikelen die opgeborgen mogen worden:
Balletjes of zuurtjes (mits geen meel bevattend), bessensap, boter, citroen- en tomatensap, chocolade in alle vormen (mits geen meel bevattend), gember, honing, jam, kokosmeel, maïzena, mayonaise (mits geen meel bevattend), mosterd (mits geen meel bevattend), peulvruchten, pindakaas, rijst, rijstvlokken, kindermeel (voor zover het een rijstproduct is), siropen, specerijen, poeder- en vanillesuiker, tandpasta, tafelzuur, eau de cologne en parfums.
Toegestane artikelen
a. Artikelen bereid onder toezicht van het Opperrabbinaat voor Nederland:
- Matzes
• matzemeel
• kaas
• haring
• advocaat en likeur
Deze producten dienen voorzien te zijn van het Pesachzegel.
b. Onder Rabbinaal Toezicht voor Pesach bereide artikelen
c.Artikelen die geoorloofd zijn voor gebruik op Pesach, zonder speciaal voor Pesach te zijn vervaardigd:
– synthetische afwasmiddelen zoals Dreft, en Dubro.
– schoonmaakmiddelen zoals Cif, Vim
– toiletzeep (niet voor vaatwerk)
– poetsmiddelen: Hagerty, Silvo
– kristalsuiker
– cacaopoeder
– koffie en thee zonder toevoegingen (Douwe Egberts (JDE), Nespresso, Van Nelle), oploskoffie (Douwe Egberts, Nescafé Rood en Gold)
– fruit (vers)
– groenten (vers); geen peulvruchten, sperziebonen en snijbonen
– Spa Rood, Groen (Finesse) en Blauw
– vis (uitsluitend vers)
– zoetstof Natrena (vloeibaar en in poedervorm), Hermesetas tabletten.
– bruine amandelen
– ongepelde hazelnoten
– zout
d. Babyvoeding
De volgende producten mogen weliswaar door baby’s genuttigd worden, doch niet in aanraking komen met het Pesachvaatwerk. Pannen, borden etc. dienen apart gehouden te worden en apart te worden afgewassen.
– Nutrilon: Nenatal 1*, Nenatal BMF, Nenatal Protein Fortifier*, Nenatal Start*, H.A. 1*, Nutrilon Forte 1*, Omneo-Comfort 1* & 2*, Standaard 1*, Standaard 1* kant en klaar.
– Nutricia Olvarit: groenten en fruit serie
– 4m: 00 Appel (8591119001924), 01 Banaan (8591119001962), 72 Broccoli (5900852926549), 73 Bloemkool (5900852926556), 75 Wortel (5900852926570).
– 6m: 57 Appel Banaan Sinaasappel (8591119002198)
– Olvarit fruitdrank: 522 Boomgaardfruit (8712400102117).
– Olvarit Friends: 12m: 852 Appel & Banaan (8712400112659), 854 Appel Fruitmix (8712400112673).
– Mead Johnson: Enfamil, Enfamil Prosobee en Nutramigen 1 en 2
Geneesmiddelen
Over het gebruik van geneesmiddelen op Pesach raadplege men het Opperrabbinaat voor Nederland of het ressortale rabbinaat. Adressen en telefoonnummers vindt u op pagina 16. Verander geen enkel medicijn zonder eerst uw arts te raadplegen.
Let op:
Alle artikelen die voor het gebruik op Pesach geoorloofd zijn zonder onder rabbinaal toezicht Kasjeer-Le-Pesach te zijn bereid, dient men vóór Pesach te kopen.
Let op 2:
Er zijn meerdere artikelen uit Israël, Frankrijk en andere landen verkrijgbaar met een zegel of opdruk ORT Kasjer lePesach, die volgens de Asjkenazische traditie desondanks ongeoorloofd zijn omdat zij kitniot (peulvruchten) bevatten. Lees goed op de verpakking en bij twijfel raadplege men zijn rabbinaat.
Let op 3:
Ook voor slaolie en bruine suiker geldt: uitsluitend geoorloofd indien ORT Kasjer lePesach.
Inlichtingen
Inlichtingen over artikelen waarover twijfel bestaat kan men – mits tijdig aangevraagd – verkrijgen bij het Opperrabbinaat voor Nederland, Van der Boechorststraat 26 te Amsterdam, [email protected], T: 020-301 8490, of bij de ressortale rabbinaten. De website www.oukosher.org bevat een lijst van producten met een OU-hechsjer (een O met een U erin) die het hele jaar kosjer voor Pesach zijn, zonder dat ze de P van Pesach in het hechsjer hebben staan.
Vragen over Pesach
- Waarom is het verboden erev Pesach, de dag voor Pesach matze te eten? a. De belangrijkste reden is dat we op die manier proberen ’s avonds de matze met zo veel mogelijk smaak te eten.
b. In Sjemot (Exodus) 12:18 staat, dat we ’s avonds matzes moeten eten, hetgeen impliceert, dat wij dat overdag niet doen.
c. Om een verschil te maken tussen het verplicht matze eten (op Seideravond) en het onverplicht matze eten voor Pesach.
d. Om te laten zien, dat wij de matze ’s avonds enkel en alleen voor de mitswa, voor het Tora-gebod eten.
- Dit jaar valt de eerste Seideravond op vrijdagavond. In sjoel laten we dan het gebruikelijke gebed `Mageen Avot’ weg. Waarom?
Omdat dit gebed is ingesteld als een soort bescherming voor de mensen, die ’s avonds alleen naar huis moeten lopen. Seideravond heet `leel sjimoeriem’, een nacht van speciale bescherming. Daarom is het gebed `Mageen Avot’ niet nodig. Bovendien nemen we aan, dat alles thuis klaar is en de Seidertafel gedekt staat te wachten op de mensen die uit sjoel komen. Niemand komt te laat naar sjoel, zodat niemand alleen terug hoeft te lopen en `Mageen Avot’ niet nodig is.
- Vele gemeenten hebben de gewoonte vrijdagavond de kiddoesj uit te spreken in sjoel. Waarom gebeurt dat niet op de Seideravonden?
De kiddoesj in sjoel wordt eigenlijk alleen uitgesproken voor gasten, die hun maaltijd ook in sjoel nuttigen. Anders zou deze kiddoesj een kiddoesj zonder maaltijd zijn, en dat heet halachisch geen kiddoesj. Voor Pesach hebben alle armen voldoende middelen ontvangen om wijn te kopen en zelf kiddoesj te maken. Het kan ook zijn, dat iedereen wel ergens uitgenodigd is en aldaar dan de kiddoesj hoort en een beker wijn drinkt.
Dat brengt ons op de derde reden: de beker wijn van de kiddoesj is de eerste van de vier bekers wijn, die wij moeten drinken bij de Seider. Daarom kunnen we deze beker niet in sjoel drinken. Een vierde reden heeft met de educatieve waarde van de kiddoesj in sjoel te maken. Kiddoesj wordt ook in sjoel gemaakt om de aanwezigen de kiddoesj te leren uitspreken. Dit is op Seideravond overbodig omdat iedereen de kiddoesj kan (mee-)lezen uit de Hagada.
- Waarom beginnen we de seder direct na Nacht?
Vanwege de kinderen. Op sjabbat en Jom Tov mag direct na sjoel kiddoesj worden gezegd, zelfs nog voor “nacht”. Op Pesach mag dat niet om de volgende redenen:
- de kiddoesj vormt het begin van de maaltijd die pas na nacht beginnen mag.
- de beker wijn is de eerste van een serie van vier; allen moeten na nacht gedronken worden.
5. Waarom noemen we Sjabbat voor Jisraeel?
Omdat de heiliging van de 7e dag van de week lang vóór die van het Joodse Volk plaatsvond. En hoe zit het met de data? De juiste dag van de viering hangt af van het joodse volk, via zijn Rabbinale hoven. Daarom worden Hazemaniem = de feestdagen als derde genoemd.
- Waarom noemt de Torah dit feest chag hamatsot hazè?
Rabbi Levi Yitschak van Berditshev legt uit, dat de Torah een naam gebruikt, die de Joden in staat stelt G’d zo zeer te vertrouwen, dat zij bereid waren Egypte te verlaten met niets meer bij zich dan een paar Matsot. Terwijl wij Joden een naam gebruiken, die vertrouwen schenkt aan G’d voor onze redding
- Wat is de betekenis van het zeggen van Boree me’oree ha’eesj in de Hagada bij de uitgaande sjabbat?
Deze beracha = zegening zinspeelt op een zevental onderscheiden, die wij ons ter harte moeten nemen. Dit zijn:
- Tussen het heilige en wereldlijke.
- Tussen het licht en donker.
- Tussen Israel en de (andere) volkeren.
- Tussen Sjabbat en de weekdagen.
- Tussen de heiligheid van Sjabbat/Jom Tof en Chol Hamoeed (tussendagen)
- Tussen Kohaniem en Lewie’iem
- Tussen Lewie’iem en Joden in het algemeen.
8. Waarom drinken we vier bekers wijn op Seideravond?
a. Om de vier Aartsmoeders Sara, Rivka, Racheel en Lea in herinnering te brengen. De Joden zijn uit Egypte bevrijd door de moed van de dappere Joodse vrouwen, die in de voetsporen van onze Aartsmoeders de hoop nooit opgaven en hun mannen stimuleerden om het goles, de ballingschap en slavernij vol te houden.
b. De vier bekers herinneren aan de vier generaties Joden, die gedurende 210 jaar in Egypte verbleven.
c. De vier bekers symboliseren de vier manieren waarop de Joden hun identiteit behielden: ze behielden hun taal (Iwriet), hun Joodse namen, ze hielden hun zedelijke moraal hoog en gaven elkaar niet aan bij de Egyptische overheid.
d. De vier bekers herinneren ons aan de vier keer, dat een beker wijn wordt vermeld in Joseefs uitleg van de droom van de opperschenker in de gevangenis. Hierdoor werd Joseef onderkoning van Egypte, waarna Ja’akov en zijn familie afdaalden naar Egypte waarna de slavernij begon en de Bnee Jisraeel uiteindelijk verlost werden bij de Exodus.
e. Verder herinneren de vier bekers aan de vier stadia van verzwaring van de onderdrukking en slavernij door Farao.
f. Ook herinneren ze aan de vier wereldrijken, die het Joodse volk in de loop van de wereldgeschiedenis hebben onderdrukt maar uiteindelijk verdwenen in de vaart der volkeren.
g. Ze blikken vooruit naar de vier bekers van troost, die ons in Messiaanse tijden zullen worden aangeboden vanwege het ondragelijke anti-semitisme gedurende het goles.
h. En naar de vier perioden, die het hele aardse bestaan omvatten, vanaf het heden, tot de tijd van de Masjieach, de herleving der doden en de Olam haba, de toekomstige wereld.
9. Waarom worden er geen berachot gezegd over `koreech’, de sandwich van matze en maror van Hilleel?
Omdat het eten van de sandwich van matze en maror, zoals Hilleel placht te doen ten tijde van het bestaan van het Beet hamikdasj, de Tempel, door ons slechts als een soort choemre (extra manier om de mitswa van het eten van matze en maror fraai te vervullen) wordt gedaan. De berachot over matze en maror zijn reeds eerder uitgesproken en gelden ook voor deze sandwich van matze en maror.
- Wat is het verschil tussen de vraag van de Chagam en de rasja?
Waarin bestaat nu eigelijk het verschil tussen de vraag van de Chagam (wijze) en de woorden van de rasja (de slechterik)? De Talmoed (B.T. Sjabbat 55) stelt dat Rabbi Channina van mening is “dat het stempel van G’d waarheid is”.
Rasji legt uit dat het Hebreeuwse woord waarheid (emmet) uit de volgende letters bestaat: de eerste letter is een Allef, de eerste letter van het alfabet. De Mem is een van de middelste letters en de Taav is de laatste letter van het alfabet. Dit duidt op de vers: “Ik ben de eerste, Ik ben de laatste en Ik blijf hetzelfde”. Bestendigheid en duurzaamheid.
Daarom zegt de Chagam: “Hetgeen G’d jullie (et-chem) geboden heeft”: G’d met het woordje et-chem omdat de wijze zoon volledig gelooft dat G’d Allef – de eerste – was, Chaf-Mem – de middelste (letters) – is en Taav – de laatste (letter) zal zijn.
De rasja (slechterik) gelooft echter alleen maar in zichzelf en de concrete wereld om zich heen. Hij ziet alleen het heden. Daarom vraagt hij: “Wat is deze dienst voor jullie?”. Hij gebruikt het woord `lachem’, dat allemaal middelste letters bevat en waarmee hij aangeeft dat hij alleen maar gelooft in het heden en de geneugten van het nu.
Het verleden en de toekomst vergeet hij. Daarom staat er ook: “omdat hij zichzelf heeft uitgesloten van de gemeenschap” met het woordje et = Allef-Taav. Hij gelooft niet in Allef en Taav, het verleden en de toekomst en daarom ontkent hij het G’ddelijke Scheppingsplan dat een duidelijk begin heeft en ergens toe leidt. Er is meer dan enkel het heden.
- Waarom wordt het afikoman pas aan het einde van de Seidermaaltijd gegeten?
Omdat het afikoman ons aan het Pesach-lam herinnert, hetgeen ook in de tijd van de Tempel pas aan het einde van de maaltijd gegeten werd.
Het afikoman wordt voor middernacht (dit jaar 01.43 u.) gegeten omdat ook het Pesach-lam voor middernacht gegeten moest zijn.
Bij voorkeur probeert men twee `kezetiem’ (olijfgrootten) van het afikoman te eten, een kezajit als herinnering aan het Pesach-lam en een ter herinnering aan de matze die daarbij gegeten werd.
Omdat we al matzes met berachot hebben gegeten aan het begin van de Seidermaaltijd, zeggen we geen speciale beracha meer over deze laatste matze van de Seideravond.
Na het afikoman eten we niets meer omdat we de smaak van dit symbool van het Pesach-lam niet willen kwijtraken.
- Waarom wordt tefillat tal gedurende het moesaf-gebed van de eerste dag Pesach gezegd in sjoel?
Een oude traditie stelt, dat de Engelen gedurende Seideravond ook Halleel zeggen en de schatkamers voor de dauw wijd openzetten. De zegen van Jitschak aan Ja’akov (Bereesjiet 27: 28) waar onze tweede Aartsvader de derde Aartsvader met dauw zegent vond ook plaats op Seideravond.
De beracha over bloeiende vruchtbomen
Door opperrabbijn mr. drs. R. Evers
Het Jodendom kent het voorschrift om een beracha (zegening) uit te spreken over vruchtbomen die in bloei staat. Daarmee dank en respect tonend voor de Goddelijke wonderen der natuur. We doen dit in de maand Niesan.
De beracha over bloeiende bomen in Niesan luidt:
Deze beracha over de bloeiende vruchtbomen is bijzonder. Bij de meeste berachot (zegenspreuken) geldt geen mitsva (opdracht) om op zoek te gaan naar het bijzondere fenomeen of de zaak om daarover vervolgens een beracha te zeggen. Voor deze beracha geldt volgens Eliyahoe Rabba, en zo is de tegenwoordige gewoonte ook, echter wel de plicht om de bloesem op te zoeken, zodat je deze beracha uit kunt spreken.
Vraag 1: Mag deze beracha ook worden uitspreken over bloesemende bomen, die geen vruchten zullen voortbrengen?
Antwoord: Nee. Wel mag men de beracha uitspreken over bomen, die in kassen of bloempotten groeien, zolang ze maar vruchten voortbrengen.
Vraag 2: Op welk soort bloeien of bloesemen moet men letten?
Antwoord: Het gaat om de bloesem waaruit de vrucht zal ontstaan. Wanneer de vrucht begint te groeien, groeit er bovenop eerst een soort bloesem, die er later weer afvalt. A priori moet men de beracha zeggen op het moment, dat de bloesem nog niet afgevallen is. Want dit wordt bedoeld met `bloesemende bomen’. Men moet de bloesem duidelijk kunnen zien en enkel de groene bladen, die de boom bedekken na de winter, zijn onvoldoende.
Vraag 3: Mag deze beracha ook ’s nachts worden uitgesproken?
Antwoord: Ja, als er maar voldoende licht is om de bloesem goed te zien.
Vraag 4: Mag deze beracha ook op Sjabbat worden uitgesproken?
Antwoord: Ja, strikt volgens de halacha is dit toegestaan. Toch doen sommigen dit niet. Als de 30e Niesan op Sjabbat valt en men deze beracha nog niet heeft gezegd, is het beter hem wel op Sjabbat te zeggen dan tot na Sjabbat te wachten wanneer Niesan voorbij is. Hetzelfde geldt wanneer men door de week geen tijd heeft een bloeiende boom op te zoeken. Dan zegt men deze beracha a priori op Sjabbat.
Vraag 5: Mag je deze beracha ook uitspreken over bloeiende bomen die geënt zijn (het enten van bomen is niet toegestaan volgens de Tora) zodat er een verbod gedaan is tijdens de groei?
Antwoord: Nee, maar alleen niet als het zeker is dat de bomen geënt zijn of de vruchten verboden zijn vanwege ‘orla’ (de eerste drie jaar van groei, dat men de vruchten niet genieten mag).
Vraag 6: Als je al eerder bloeiende bomen hebt gezien en deze beracha toen niet heeft gezegd, mag men deze beracha dan later toch nog zeggen wanneer men weer bloeiende bomen ziet?
Antwoord: Dit mag. Maar wanneer je weet dat je nu geen beracha kan zeggen, moet je niet naar de bloesemende bomen kijken. Pas als je de beracha kan uitspreken, zul je met vreugde naar dit natuurwonder kijken en Hasjeem (G’d) danken met simcha.
Vraag 7: Het is de laatste dag van de maand Niesan en ik heb nog geen beracha over de bloeiende vruchtbomen uitgesproken. Mag deze beracha ook worden uitgesproken in de maand Ijar?
Antwoord: Ja, in principe mag dit wel hoewel sommige halachische autoriteiten zich hier tegen verzetten. Toch is het minhag (gewoonte) geworden om deze beracha alleen in Niesan met de G’dsnamen uit te spreken. Maar deze beperking geldt alleen in Israel omdat de bloesemtijd daar in Niesan valt. In de noordelijker landen valt de bloesemtijd voornamelijk in de daar op volgende twee maanden Ijar en Sivan en daar kan de volledige beracha ook na Niesan worden uitgesproken.
In een leerboekje voor berachot schrijft Philip Elte: “als men in de maand Niesan of later bomen voor het eerst ziet bloeien zegt men …”.
(Elte, Philip, Lof- en Dankzeggingen met Nederlandsche vertalingen benevens de voornaamste daarop betrekking hebbende Voorschriften (Dinim) en inleidend woord; Amsterdam, 1891)
Vraag 8: Tot wanneer mag men deze beracha uitspreken?
Antwoord: Tot het moment dat de vruchten eetbaar zijn en men er de beracha `sjehechijanoe’ over mag zeggen (tenzij men al eerder bloesemende bomen heeft gezien en men er geen beracha over heeft uitgesproken). Toch is er een mening, die stelt, dat de beracha alleen wordt uitgesproken wanneer de bloesem de vrucht nog bedekt. Daarna mag men de beracha alleen nog uitspreken zonder de G’dsnamen. Daarom moet men a priori proberen de beracha uit te spreken over een boom waarin de bloesem over de vrucht nog aanwezig is.
Vraag 9: Hoe is de halacha (het voorschrift) op het zuidelijk halfrond?
Antwoord: Daar is de tijd voor de beracha in de maand Tisjri aldaar. Toch wordt deze beracha slechts een maal per jaar gezegd. Als iemand deze beracha dus in Niesan op het noordelijk halfrond heeft gezegd en in Tisjri in Zuid-Afrika of Australië weer bloeiende bomen ziet, zegt men geen beracha meer.
Een Kabbalistisch uitstapje
Volgens de Kabbalisten moet de beracha over de bloeiende vruchtbomen specifiek in de maand Niesan worden uitgesproken en het liefst buiten de stad bij een veld met veel bloeiende bomen. Er moeten minimaal twee vruchtbomen staan en men probeert deze beracha met een quorum van minimaal tien man uit te spreken. Voor de beracha zegt men ‘lesjeem jichoed’ en ‘vihie noam’ en na de beracha deelt men drie munten uit voor tsedaka tot zielestijging van allerlei verdwaalde nesjommes (zielen) en spreekt Psalm 126 en nog enkele andere gebeden uit, waarna Kaddiesj deRabbanan volgt.
JOM HASJOA-HERDENKING
Donderdagavond 12 april 2018 – 19.00 uur
Hollandsche Schouwburg
Graag nodigen wij u uit voor de Jom Hasjoa herdenking op donderdagavond 12 april 2018 / 27 Nisan 5778 om 19.00 uur precies op de binnenplaats van de Hollandsche Schouwburg, Plantage Middenlaan 24 te Amsterdam (1018 DE).
De Jom Hasjoa-herdenking wordt georganiseerd voor de gehele Joodse gemeenschap in Nederland, in al haar diversiteit.
Op 4 mei 1962 werden de verbouwde resten van de voormalige Hollandsche Schouwburg voor het eerst in gebruik genomen als monument. Toenmalig burgemeester van Amsterdam, Mr. G. van Hall, ontstak de herinneringsvlam tijdens de Nationale Dodenherdenking. Vele Joden in Nederland vonden deze plek nog te beladen om samen te komen en te herdenken.
Nadat Jacques Presser in 1965 koos om juist hier zijn boek “Ondergang” te presenteren, namen Joodse jeugdorganisaties het initiatief de jaarlijkse Joodse herdenking van de Jodenvervolging, de Sjoa, de Jom Hasjoa-herdenking vanaf dat moment in de Hollandsche Schouwburg te organiseren. Joodse jeugdorganisaties spelen nog steeds een belangrijke rol in de ceremonie. Tijdens de plechtige bijeenkomst, waarvan de Hebreeuwse datum samenvalt met de opstand in het getto van Warschau, worden wereldwijd de Joodse slachtoffers van de nazi-terreur herdacht.
Wij stellen het zeer op prijs indien u persoonlijk getuige bent van dit voor ons allen zo bijzondere moment.
Namens alle deelnemende organisaties, de Stichting Jom Hasjoa Nederland, het Organisatiecomité Jom Hasjoa-herdenking, namens deze,
David Simon (vice-voorzitter Stichting)
John Melkman (coördinator)
Jom Hasjoa Herdenking Rotterdam
De jaarlijkse Jom Hasjoa herdenking zal plaatsvinden op de begraafplaats Toepad op woensdag 11 april 19:30 uur.
Speciaal voor kinderen!
Kijk voor leuke spelletjes op http://www.jeled.net/!