Op woensdagmiddag 5 september wordt het Joodse monument in Culemborg onthuld door burgemeester Gerdo van Grootheest. De plechtigheid begint om 16.00 uur.
Het monument ter herinnering aan de verdwenen Joodse gemeenschap in Culemborg komt aan de achterkant van de voormalige synagoge, nu Nederlands Gereformeerde Kerk, aan de kant waar vroeger de Tora-rollen bewaard werden, gericht naar Jeruzalem. De straat waaraan het uit 1868 daterende gebouw is gesitueerd, heet nog steeds Jodenkerkstraat. De geveltekst uit Jesaja Want Mijn huis zal een huis voor alle volkeren worden genoemd, in Hebreeuws en Nederlands is nog steeds in goud geschilderde letters op het gebouw te lezen. De eerste predikant die in het gebouw – inmiddels kerk – werd geïnstalleerd, nam deze zin als motto voor zijn intree-preek. Achter het preekgestoelte is nog steeds de lege nis te zien waar, in de Aron Hakodesj, de Tora-rollen werden bewaard. Slechts veertien Joodse Culemborgers overleefden de Sjoa. De Joodse gemeenschap zelf richtte op de begraafplaats een gedenksteen op. Daarop staan de namen van 36 vermoorde Gemeenteleden. Eenentwintig ervan behoren tot de families Van Spier of Wijsenbeek/Wijzenbeek.
De plek in de openbare ruimte wordt door de gemeente voorbereid voor het plaatsen van het monument, vooruitlopend op de complete herinrichting van deze entree van de Culemborgse binnenstad in 2019.
De vrijstad Culemborg die dit jaar 700 jaar bestaat, heeft een verhoudingsgewijs vrij grote Joodse gemeenschap gehad. Onderzoek naar deze gemeenschap heeft aangetoond dat de Joodse bevolkingsgroep sinds de eerste vermelding van Joodse aanwezigheid in 1655, een belangrijke rol heeft gespeeld in de ontwikkeling van Culemborg tot de stad die zij nu is.
Twee jaar geleden is de stichting Joods Monument Culemborg opgericht en mede dankzij het Cultuurfonds, Buurtpanel en giften van bedrijven en particulieren kan het monument gerealiseerd worden.
Naast het bovenstaande meldt de Culemborger Courant dat het hele bedrag dat nodig is om het monument te betalen nog niet helemaal bij elkaar is en dat donaties dan ook welkom zijn op NL47 INGB 0007 4447 97 t.n.v. Stichting Joods Monument Culemborg.
De stichting heeft een ANBI status.
