Het was een week die meer vragen dan antwoorden opleverde. Afgelopen maandag was ik uitgenodigd bij het diner tijdens de conferentie van het Europese Moslim Joodse Leiderschap.
Ruben Vis
Alles behalve een optie
Aan boord van het v/m opleidingsschip Pollux werd ik door rabbijn Lody van de Kamp verwelkomd. Er waren oude bekenden zoals (de) Fatima Elatik, Karima Belhaj (Joods Marokkaans Netwerk, Sjalom Salaam), Mohammed Sleby (al twintig jaar of langer voorman en vader van de Marokkaanse Al Kabir in Amsterdam) en Officier van Justitie Herman Bolhaar. Ook oude bekende rabbi David Rosen, de nummer 1 in de joodse wereld op het gebied van interreligieuze relaties, was naar Amsterdam gekomen. Verder waren er rabbijnen en imams uit diverse Europese landen. De EMJL is een idee van de Conference of European Rabbis dat goed in heeft gezien dat investeren in toenadering en gezonde co-existentie met de islam in Europa noodzakelijk, verstandig en alles behalve een optie is.
Gederadicaliseerd
We gaan fast forward naar de donderdag. In de marge van een conferentie over het gevaar dat internet biedt als het gaat om het werven en onderhouden van contacten gericht op terrorisme, sprak ik met Jason Walters. Het lid van de Hofstadgroep dat een handgranaat gooide naar de politie toen hij werd gearresteerd. Hij was bevriend met de moordenaar van Theo van Gogh.
Nu is hij gederadicaliseerd, vooral door veel Plato te lezen. Zijn eerste interview na zijn coming out gaf hij aan het Nieuw Israelietisch Weekblad. Waarom aan het NIW?, vroeg ik hem. Met zo’n levensverhaal zal ook een van de grote kranten, tijdschriften of praatprogramma’s zeker in je geïnteresseerd zijn geweest. Was het omdat je het blad kende? “Nee, niet echt”, zei Walters. “Ik heb er met volle overtuiging voor gekozen om mijn eerste interview met een joods tijdschrift te houden. Het NIW als zodanig kende ik niet. Ik heb veel tijd gehad toen ik binnen zat om na te denken en toen heel bewust voor een joods blad gekozen. Want het islamitische Jihad-terrorisme gaat het in de grondslag om één ding: antisemitisme, jodenhaat. Joden die regeren over in hun ogen islamitische grond, over moslims, dat kan niet, maar dat gebeurt wel. Het gaat ze uitsluitend en uiteindelijk daar om.”
Vol ongeloof
En wat doe jij?, vroeg Walters. Ik vertelde over de ontmoeting die ik begin deze week had met de imam van de As Soennah-moskee in Den Haag. Want naast de Elatiks en Bolhaars was ook Jamal Ahajjaj uitgenodigd aan boord van de Pollux. Ahajjaj is in het dagelijks leven imam van de As Soennah-moskee in Den Haag die bekend staat als salafistisch, en hij is binnen het islamitische wereldje beter bekend als Abu Ismail. Walters kreeg een WTF-uitdrukking op z’n gezicht. Walters nog steeds vol ongeloof: “Daar, bij die moskee, is het ronselen begonnen, toen voor de strijd in Tsjetsjenië, en het is nooit meer opgehouden.” Walters is zelf twee keer in een opleidingskamp in Pakistan geweest.
Ahajjaj vertelt me dat er voor het vrijdaggebed ruim tweeduizend man in de As Soennah komen. “En het aantal deelnemers groeit. We hebben tientallen medewerkers en honderden vrijwilligers. As Soennah is de grootste moskee van Nederland.”
Kokende olie
Eerder dit jaar deden NRC en Nieuwsuur verslag van de activiteiten van Aboe Ismail. In die reportage bleek dat de As Soennah financiering had gekregen van organisaties uit de Golfstaten. Het artikel opende met de beschrijving van een besloten cursus over de islam die Ahajjaj in Utrecht gaf. Hij predikte er over het afgrijselijke lot van ongelovigen omdat ze in de hel komen. De straf is werkelijk hels. De ongelovigen wacht een gloeiend heet vuur, het drinken van kokende olie, hun gezichten beginnen te ontvellen en hun ingewanden worden uitgerukt. NRC citeert Aboe Ismail: “Ze spatten uiteen door de hitte.”
Een week geleden schoof ik na lange tijd weer aan bij het Overlegorgaan Joden, Christenen en Moslims, waarin het NIK samenzit met het Contactorgaan Moslims en Overheid, en de Raad van Kerken. Het NIK moest iemand vervangen dus ging ik naar het Protestants Landelijk Dienstencentrum in Utrecht waar ik midden in de actualiteit belandde. Iedereen liep er in zwarte Giro 555 t-shirts. Het landelijk actiecentrum van de gezamenlijke hulporganisaties voor de Tsunamislachtoffers op Sulawesi was hier gehuisvest. Indrukwekkend om te zien hoe gestructureerd en rustig een dergelijke actie werd georganiseerd. Met ruim elf miljoen euro als bijeen gedoneerd resultaat.
Bekering
Er was nog net een kamertje vrij voor het OJCM om te vergaderen. De vergadering ging onder meer over bekeren. Dus daar zit je dan met twee religies aan een tafel die bekering tot opdracht kennen. Sinds het OJEC bijna veertig jaar geleden werd opgericht, moet je als deelnemend christelijk kerkgenootschap verklaard hebben dat je bekering van joden afkeurt. Binnen het OJCM stelde iemand voor een convenant te maken over bekering. Mijn reactie was: “Wij tekenen bij het kruisje, maar ik weet niet hoe de rest van de vergadering er over denkt.” Als ik vervolgens Aboe Ismail van de grootste moskee van Nederland ontmoet, dan heb ik wel zo’n idee hoe graag hij – in mijn belang ! – zou zien dat de ongelovige wordt bekeerd.
Sommetje
Ik dacht dat het weekje wel was geweest tot dat ik rabbijn Lody van de Kamp opnieuw tegenkwam, ditmaal op YouTube. Voor DENK tv had hij een interview gegeven. DENK tv is het YouTube kanaal van de politieke partij DENK.
Ik besluit het interview te bekijken. Joodse jongeren hebben niet het gevoel geen kans te hebben, niet het gevoel tweederangsburgers te zijn. Oke, denk ik, dat idee herken ik wel. Maar zou Van de Kamp dit zeggen op grond van gegevens, data zeggen we tegenwoordig. En dan gaat Lody van de Kamp een sommetje maken.
“Er is natuurlijk een beeld ontstaan binnen de joodse gemeenschap: er is internationaal terrorisme; er is een beeld ontstaan dat internationaal terrorisme is gerelateerd voor een deel aan de islam, dus moslims zijn gevaarlijk. In onze stad Amsterdam worden synagogen bewaakt, synagogen worden beveiligd. Dat zijn beveiligingen die kennelijk noodzakelijk zijn tegen dreiging van terrorisme. Terrorisme – dat is dat sommetje dat zo eenvoudig gemaakt wordt, maar dat mijns inziens niet terecht is, terrorisme heeft te maken met moslims, kijk maar Parijs, kijk maar Kopenhagen. Wij hebben in onze stad honderdduizend moslims, nou dat betekent dat Amsterdam een gevaarlijke stad is. Dan ontstaat dus dat iedereen die gerelateerd is aan de islam, dan krijg je dus een vijandsbeeld over ze. Terwijl de realiteit anders is.”
Terwijl de realiteit anders is. Terwijl de realiteit anders is. De woorden van rabbijn Van de Kamp – terwijl de realiteit anders is – dreunen door in mijn gedachten.
Rabbinaal geautoriseerd
En onmiddellijk opnieuw die vraag. Waar baseert hij zich op? Op grond van welk onderzoek zegt Van de Kamp hier dat joden, joden die worden beveiligd, een sterkere antipathie hebben gekregen tegen moslims in hun straat, wijk, stad, Amsterdam, dan de andere inwoners, juist omdat ze worden beveiligd. Ik ken er geen onderzoek naar. Op basis van mijn waarneming kom ik niet tot een zodanig beeld. Waar haalt Lody dit sommetje vandaan? Waarom vertelt hij zo’n boodschap, aan het DENK-publiek, dat nu dus rabbinaal geautoriseerd weet dat joden moslims haten. Waar is de rabbijn geweest die ons al die jaren had moeten vertellen over de vreemdeling, over Ismael, over tolerantie en respect.
Wie vragen heeft gaat naar de rabbijn. Deze rabbijn stelt mij voor vragen.
De lange arm van Israel en de Joden
Dan worden Van de Kamp een aantal voorbeelden voorgelegd met de vraag: is dit antisemitisch. Iedere casus wordt door hem als een scheidsrechter beoordeeld. Er komt een vergelijking in beeld over Israel en Islamitische Staat. De vergelijking die is getrokken door de Rotterdamse islam(geïnspireerde) partij NIDA. De tweet waarin de vergelijking stond, dook op in de collegeonderhandelingen van medio dit jaar en de vergelijking kostte NIDA de kop in een links akkoord. Niet antisemitisch, zegt Van de Kamp.
Daarop volgt het videofragment van de inmiddels beruchte dialoog tussen Özturk (DENK) en Graus (PVV) in een Tweede Kamer-debat over Halal en Kosjer slachten.
Özturk zegt dat Graus, de PVV, hier de lange arm van Israel en de Joden probeert uit te hangen in de Kamer. Je hoort de Kamervoorzitter zich bijna in haar kopje koffie of thee verslikkend zeggen ‘wàt zegt u?’ Maar Özturk gaat door: “Ze proberen zogenaamd op te komen voor de joodse mensen. Maar hoe ziet u de geloofsvrijheid van deze mensen als u het kosjere slachten van hun afpakt.”
Ik zat op de tribune en zag Özturk, buiten het oog van de camera’s, breeduit grijnzen naar zijn medewerkers toen hij terugliep van de interruptiemicrofoon naar zijn plek achter in de Kamerzaal.
Is dit antisemitisme? Je ziet Van de Kamp twijfelen. Bedoelt de interviewer van DENK nou de PVV-er Graus of DENK-Kamerlid Özturk?
En dan duurt het opeens een seconde of tien voordat Van de Kamp reageert. Is Özturk de antisemiet omdat hij Graus aanvalt? Is Özturk geen antisemiet ondanks dat hij een ‘joodse lobby’-verwijt maakt waar zelfs de Kamervoorzitter zich door verslikt? Is mijn antwoord een verdediging van Graus, of een aanval op Özturk? Goede editing van de DENK tv-ploeg om die tien grote ogen-seconden in de film laten.
Op de koop toe
Op één punt heeft Lody van de Kamp helaas geen ongelijk: “de antipathie voor de moslims is zo groot dat ze de joden op de koop toe ook meenemen.” Dat mogen we niet laten gebeuren, net zo min als dat het zal gebeuren dat de Jood voor het karretje wordt gespannen om zo de Mohammedaan de voet dwars te zitten.
Bekering, internet, hate speech, ritueel slachten, de wereld is vol van haat. Het was de week van parasjat Noach. Vanwege de van slechtheid voltrokken aarde, kwam er een zondvloed. De les van Noach en zij die met hem mee mochten in de ark is dan ook: bedenk dat we allemaal in hetzelfde schuitje zitten. En … wie met God gaat, wacht uiteindelijk een regenboog. – Sjabbat sjalom en Sjavoe’a tov.
