Ik heb een klein zwart gehaakt keppeltje op mijn hoofd. Ik blijk niet de enige te zijn. Volgens een onderzoek van EenVandaag past 43 procent van de deelnemers hun uiterlijk of kleding wel eens aan om te voorkomen dat ze als jood worden herkend, bijvoorbeeld door een pet over hun keppeltje te dragen als ze de straat op gaan.
43 procent van 557 deelnemers = 240. Dus er zijn minstens 239 andere joden die net als ik met keppel over straat gaan of gingen. I don’t believe it! Wat een kidoesj Hasjem.
Ruben Vis
Zijn er werkelijk 240 mensen, mannen dus, die net als ik ook met hun keppel over straat gaan maar er voor kiezen dat wel eens niet te doen. Onwaarschijnlijk. Toch is dat wat de omroep ons wil doen geloven.
Ik geloof het niet. Neem van mij aan: er zijn geen 240 full time keppeldragers in Nederland. Het zouden er natuurlijk nog meer moeten zijn want de 557 deelnemers zijn zo’n 1 à 3 procent van alle joden in Nederland. Dus er zouden nog veel meer would be keppeldragers moeten zijn. Onmogelijk.
Wat ik wel geloof is dat er 240 mensen zijn die zich onveilig voelen zonder ooit een keppel te hebben gedragen. Die 240 representeert 43 procent van de Nederlandse joden (Hoe representatief de steekproef is geweest, is de vraag. De enquete is vooral via JMW en LJG verspreid).
Ik denk dat Nederlandse joden behept zijn met een sterker onveiligheidsgevoel dan de gemiddelde Nederlander. Die heeft niet geleefd met de angst en met de onzekerheid en met de ervaring door zijn buren en zijn omgeving te zijn verraden en uitgeleverd aan een bezetter ‘die geen erbarmen kende’, zoals we zeggen in het speciale herdenkingsgebed op Kol Nidre.
Overontwikkeld sociaal onveiligheidsgevoel
Joden die een keppel dragen zijn schaars, joden die op straat een keppel dragen zijn als de spreekwoordelijke speld in de hooiberg. Maar joden met een overontwikkeld sociaal onveiligheidsgevoel, een groter gevoel van onbehagen, ja die zijn er en met reden. We hebben het meegemaakt. Nou ja, zij die het hebben meegemaakt hebben de angst en de ervaring te zijn verraden door hun omgeving, aan ons overgedragen. De poll van EenVandaag brengt hun percentage in beeld en heeft blootgelegd dat de Shoa weliswaar bijna 75 jaar achter ons ligt, de vermoorden vermoord zijn en de groep van weinige overlevenden stervend is, maar dat de effecten nog springlevend zijn.
Pleidooi
Op Joods.nl houdt David Beesemer een pleidooi om een keer allemaal met een keppel op de straat op te gaan.
Het gekeppeld rond lopen wordt echter wel een steeds interessantere optie, door dit soort berichten dat mij – als trotse en actieve Jood – woedend en opstandig maakt. Ik zou daarom pleitbezorger willen zijn van een nationale keppeldag waar ten minste de gehele Joodse gemeenschap aan zou moeten meedoen. Want wij hebben nogal wat om trots op te zijn als naoorlogse generatie. … Wij zouden kunnen helpen en adviseren vanuit onze onuitputtelijke ervaringen die wij hebben opgedaan in zowel goede als in slechte tijden. Alle reden dus om te laten zien dat je trots bent op je Joodse identiteit, je religie, je volk en ga zo maar door. Angst is een slechte raadgever.
David Beesemer met keppel op zal merken dat hij niet zo snel wordt uitgescholden, belaagd of bespuwd – waarmee niet gezegd is dat het nooit gebeurt. Daar lijkt het hem ook niet om te gaan, maar om de vrees. Angst is een slechte raadgever, stelt hij terecht. Overigens gebeurt mij nu zelden iets als ik met mijn keppel op door Amsterdam, Den Haag, Utrecht, Arnhem, Ede, Leek, Middelburg of Groningen loop.
Verraden
De vrees om met een keppel op te lopen is een expressie van mensen die nooit met een keppel op lopen maar wel het gevoel hebben dat hun joods kunnen zijn niet veilig is gewaarborgd. We woonden hier al 350 jaar maar zagen ons door de maatschappij waar we ons zo geworteld in dachten, verraden. Verraden door de politie, de burgemeester, de buren, het schoolhoofd, de collega, de notaris, de spoorwegen – en wie zegt me dat het niet zo weer kan gebeuren. Dat is wat die 43 procent geënquêteerden voelen. Geregistreerd als jood zijn we niet meer, tenzij je jezelf als jood registreert. Door met een keppel op je hoofd op straat te lopen. Zoals ik dagelijks, of zoals Beesemer voorstelt een keer allemaal te doen om daar mee aan te geven: ik ben een jood en ik koester geen vrees. Dat is een mooi gebaar naar de full time keppeldragers en een duidelijke note to yourself: vrees niet, wees een zelfbewuste jood.
