“Een mooier voorbeeld van verbinding, iets wat we hier in de stad Rotterdam zo hard zoeken, kan ik niet bedenken.” Dat zei wethouder en loco-burgemeester Bert Wijbenga bij de post-Pesach-viering van de Joodse Gemeente Rotterdam voor een zaal vol leden van de Gemeenteraad, vertegenwoordigers van religieuze en maatschappelijke organisaties, gemeentelijke medewerkers en het hoger onderwijs. Ook NIK-voorzitter Joop Elzas was in Rotterdam aanwezig, daarmee benadrukkend dat het NIK goed ziet hoe de Joodse Gemeente de banden met het stadsbestuur en met maatschappelijke organisaties aanhaalt, met het bestuur onder leiding van voorzitter Chris den Hoedt een gezicht geeft aan wat Joods Rotterdam is en betekenis geeft aan het begrip vrijheid.
NIK-voorzitter Joop Elzas: “Als we het landelijk beschouwen dan zien we dat Rotterdam met twee jonge vijftigers en twee jonge twintigers, het jongste bestuur heeft van alle Joodse Gemeenten. Felicitaties èn een indicatie dat de Joodse Gemeente Rotterdam gericht is op de toekomst.”
Aan lange tafels gezeten, met daarop de ingrediënten voor de Seder: matzes, radijs, zout water, charoset, maror in verschillende vormen, leidde rabbijn Jehoeda Vorst aan de hand van de NIK-Haggada met Hebreeuwse tekst, vertaling en transcriptie de aanwezigen door de verkorte seder. Vorst legde uit hoe de seder de avond is van slavernij, onvrijheid en van bevrijding. De deelnemers doopten de radijs in zout water, aten de matsa, proefden van de charoset en voelde de bitterheid van de maror. Hij liet zien dat daarin een bepaalde dualiteit zit. “Want als we de vrijheid vieren dan was er daarvoor dus ook onvrijheid. En het feit dat we onvrij waren, dàt herinneren we ons ook.” Waarna de hele zaal op aanwijzing van de rabbijn bij ieder van de Tien Plagen met de pink een druppeltje uit het wijnglas pinkt, om te benadrukken dat de verkrijging van onze vrijheid ook leed opleverde bij onze onderdrukkers, de Egyptenaren en hun farao.
Rabbijn Vorst legt uit voordat de Karpas (radijs) wordt gegeten. Naast hem wethouder Wijbenga, Joodse Gemeente-bestuurders Chris den Hoedt en Naomi van Kalken en Simon Cohen die zich inzet voor cohesie en dialoog in Rotterdam, en rechts NIK-secretaris Ruben Vis Foto: Joop Reijngoud
Na de maaltijd nam NIK-secretaris Ruben Vis het stokje over. “Vrijheid kan op veel manieren worden ingevuld. Vanavond geeft de Joodse Gemeente Rotterdam invulling aan wat vrijheid en onvrijheid betekent voor de Rotterdamse Joden; waar tegenaan wordt gelopen en waar kracht en kansen, bedreigingen en oplossingen liggen. Een SWOT-analyse zogezegd als het om vrijheid gaat voor de Joden in Rotterdam.”
De Seder is een avond van het stellen van vragen die ieder jaar worden gesteld, jaar in jaar uit, en dat al eeuwen lang. En toch, zo legde hij de aanwezigen voor, lijken ze ieder jaar nieuw, omdat we iedere keer anders aankijken tegen wie we zijn, waar we zijn en hoe we invulling geven of kùnnen geven aan het begrip vrijheid.
De eerste vraag: waarom nodigt de Joodse Gemeente u uit? Willen wij dat u de Joodse feesten meeviert, dat u de Joodse religie gaat aanhangen? Nee, allebei niet.
“Wij willen graag onze religie kunnen uitoefenen, onze religie kunnen beleven, onze feesten kunnen vieren. Dàt is de vrijheid waar wij aan hechten. We willen u een klein beetje een inkijkje geven wat dat inhoudt. Niet meer dan dat, en we proberen over te brengen wat voor belang we daaraan hechten. Voor de rest zijn we net zulke inwoners van dit land, deze prachtige en daadkrachtige stad, als iedere inwoner. We zijn Rotterdammers die ook nog Joods zijn.”
Waarna zich aan de hand van vragen stellen een gesprek ontspon tussen de aanwezige leden van de Joodse Gemeente en de gasten uit alle mogelijke schakeringen van de Rotterdamse samenleving. Ieder kon zijn of haar zegje doen, een bijdrage leveren, de wijkopbouwwerker, de vertegenwoordiger van de Remonstrantse Gemeente, van het islamitisch platform, leden van het politiekorps in Rotterdam, Gemeenteraadsleden, een manager van de Hoge School, en leden van de Joodse Gemeente en Liberaal Joodse Gemeente. Allemaal waren ze in Rotterdam bijeen gekomen in het gebouw van de Joodse Gemeente om de vrijheid te vieren.
