Rabbijn Shmuel Katz, Amsterdam
Deze week is voor iedereen spannend. Zal als het weekend aanbreekt de avondklok een feit zijn? Vooral voor de ouderen van ons zal dit herinneringen terugbrengen van tijden die lang geleden zijn. Gelukkig kunt u gerust gaan slapen omdat u weet dat de avondklok niet door vijanden kan worden gebruikt om slechte plannen tegen u ten uitvoer te leggen.
Wat mij trof was dat precies in deze week de Tora ons ook informeert over de avondklok die er was in Egypte ten tijde van de eerste Pesach die wij mochten vieren. Zie Sjemot 12:22. Ik vroeg me af, gaat daar misschien een boodschap vanuit voor ons allemaal?
De nauwkeurige lezer van het Choemasj valt hierbij iets interessants op. In eerste instantie zegt Hasjem aan Mosje Rabenoe wat die viering van Pesach inhield. Dan roept Mosje Rabenoe het Joodse volk bij elkaar. Hij herhaalt wat Hasjem heeft gezegd, maar voegt juist deze boodschap toe. Jullie mogen gedurende de nacht niet naar buiten gaan. Het is rabbijn Samson Raphael Hirsch die hier een punt van maakt. Hij zegt het volgende: Dit was een moment met een ongelofelijke dynamiek. Op dit cruciale moment in onze geschiedenis confronteert de Tora ons met een uniek facet van de missie van Mosje Rabenoe. Het was zijn missie om degene te zijn die al die wonderen waarover de Tora ons vertelt, te helpen mogelijk te maken. Maar nu wacht hem een nieuwe taak. Nu wordt hij ook degene die ons mededeelt hoe we ons leven moeten inrichten. En niet alleen dat. Er zullen dingen zijn die Hasjem in de Tora laat opschrijven, maar er zullen ook zaken zijn die Hasjem mondeling aan hem zal overdragen. Op zijn beurt zal Mosje Rabenoe dat ons natuurlijk vertellen. Het zal dan wel aan ons zijn om het totaal pakket dat bij ons zal worden neergelegd te accepteren. Wat een verandering, wat een dynamiek.
Misschien was dat ook wel een van de redenen waarom we die nacht binnen moesten blijven. Daar in de huiskamer restten ons slechts een paar uur tot de vrijheid. Wij moesten die nacht goed gebruiken om niet alleen veilig te zijn toen die tiende plaag over Egypte zou worden uitgerold, maar ook om stil te staan bij de betekenis van dit moment. Die huiskamer was in feite de plek waar onze vrijheid zou ontspruiten. Van een eenvoudige huiskamer werd het een dynamische ruimte. Daar in die huiskamer werden we dan ook klaargestoomd om ook de nieuwe dynamiek in het leiderschap van Mosje Rabenoe te overdenken en te accepteren.
Het kon ook niet anders. Ons verhaal van veertig jaar in de woestijn is vol met uitglijders en missers. Het leiderschap van Mosje Rabenoe was helaas niet steeds een uitgemaakte zaak. Hasjem heeft regelmatig moeten bijsturen. Omdat die boodschap tenminste bij het begin van deze reis duidelijk is neergezet zijn we gelukkig tijdens die veertig jaar nooit helemaal uit de bocht gevlogen.
Dit moment van deze Tora-avondklok is ook een les voor ons nu in 2021. De feiten van Corona overspoelen ons. De cijfers van bijna een jaar Corona zijn onheilspellend en ook heel duidelijk. Die feiten en cijfers moeten worden vertaald in beleid. Net zoals het moment van de hierboven beschreven avondklok een moment was van bezinning en acceptatie, zo is het naar mijn eigen bescheiden mening ook voor ons nu, januari 2021, een moment van bezinning en acceptatie met betrekking tot diezelfde avondklok en andere regels.
Sjabbat sjalom
