Rabbijn Shimon Evers
Dewariem/Deuteronomium 3:23-7:11
De mezoeza
In de parasja van deze week wordt gesproken over de verplichting om een mezoeza te bevestigen aan de deurpost van elke deur in het huis, met uitzondering van de deuren van toilet en badkamer.
De mezoeza is een stukje perkament met twee stukjes tekst uit de Torah waar deze mitswa wordt genoemd. Dit wordt opgerold en in een kokertje gedaan. Voor alle helderheid, het hulsje is niet de mezoeza! Helaas zijn er soms mensen die een prachtig hulsje hebben, maar de inhoud klopt niet. Soms is het leeg, soms is het geen perkament, maar gewoon papier, soms andere teksten, etc.. Het is belangrijk om een koshere mezoeza aan te schaffen bij een betrouwbaar adres.
Wat is de diepere achtergrond van een mezoeza?
Bescherming
Aan de buitenkant van de mezoeza staat een naam van Hashem geschreven. Deze naam is een afkorting van de woorden Sjomeer Daltot Jisraeel, Hij beschermt de deuren van Israël. En natuurlijk betekent dat niet dat je vervolgens geen slot op de deur moet doen. En het betekent ook niet dat er nooit wat kan gebeuren in het huis of met de huisgenoten. Van de mezoeza gaat een zekere bescherming uit. Jaren geleden was er een mevrouw in Amersfoort, die in een flat woonde. Op een gegeven moment verhuisde zij. Voor haar vertrek kwam haar buurvrouw langs en vroeg of ze het beveiligings-kokertje aan de deurpost kon laten hangen. Het gaf haar zo’n veilig gevoel!
Velen hebben de gewoonte om de mezoeza te kussen of aan te raken bij vertrek of bij thuiskomst. De achtergrond van deze gewoonte is een verhaal uit de Talmoed.
Onkelos
Onkelos de zoon van Kalonymus behoorde tot de keizerlijke familie van Rome. Zeer tegen de wens van de keizer was hij overgegaan tot het jodendom. De keizer stuurde soldaten om Onkelos te brengen. Onkelos ontving de soldaten en vertelde ze allerlei zinnen uit de Torah. Dit inspireerde de soldaten dusdanig dat ze besloten om het voorbeeld van Onkelos te volgen en ze gingen over tot het Jodendom. De keizer stuurde een tweede groep soldaten met de opdracht om niets tegen Onkelos te zeggen. Onkelos nam zelf het initiatief en zei tot de soldaten dat hij ze iets interessants te vertellen had. Ook deze groep was zo geïnspireerd dat ze overgingen tot het jodendom.
De keizer stuurde een derde groep met de opdracht om op geen enkele wijze het gesprek met Onkelos aan te gaan. Toen ze de deur uitliepen zag Onkelos de mezoeza, strekte zijn hand uit en raakte de mezoeza aan. Hij zei tegen de soldaten: “Wat raak ik nu aan?” De soldaten vroegen om uitleg. Onkelos vertelde: “In het algemeen is het zo dat een koning in zijn paleis zit en de wachters hem van buiten bewaken. Maar bij G’d, zitten zijn dienaren binnen en Hij beschermt zijn dienaren aan de buitenkant zoals er staat in de psalmen: “G’d beschermt jouw vertrek en jouw terugkomst voor altijd.” Ook de derde groep soldaten ging over tot het jodendom. Daarna stuurde de keizer geen soldaten meer.
Identiteit
Een ander aspect van de mezoeza is, om aan te geven dat dit huis een joods huis is. Een huis waar de normen en waarden van het jodendom een belangrijke rol spelen. Het is een reminder voor iedereen die in het huis woont en voor iedereen die in het huis komt.
Mogen al onze huizen beschermd worden en moge een ieder gesterkt worden in zijn/haar identiteit.
