Mini en maxi. ‘Vuistbreedte’ en ‘el’
Komende week brengen we door in de soeka. Hopelijk zijn de weersomstandigheden dusdanig dat het mogelijk is om alle maaltijden in de soeka te eten. En voor diegenen die de gewoonte hebben om ook te slapen in de soeka, hopelijk droge nachten. Maar wat zijn eigenlijk de maten voor een soeka? Hoe groot moet een soeka minimaal zijn en hoe groot mag een soeka maximaal zijn?
Om die vraag te beantwoorden, moeten we even terug naar de maten die onze geleerden gebruiken in dit geval. Onze geleerden spreken over een ‘vuistbreedte’ en over een ‘el’. Er zijn meerdere meningen hoe dit om te rekenen naar onze huidige maten. De omrekening voor één vuistbreedte varieert tussen de 8 en 10 cm. En één ‘el’ is 5 vuistbreedten, dus 5 x 8 = 40 of 5 x 10 = 50. Het Ivriet woord voor vuistbreedte is ‘tefach’, meervoud ‘tefachiem’. En het woord voor el is ‘amma’, meervoud ‘ammot’.
De mini-soeka
De minimale maten voor een soeka zijn 7 tefachiem bij tefachiem, lengte bij breedte en een minimale hoogte van 10 tefachiem. Even in centimeters, 56 x 56 x 80 of 70 x 70 x 100. Als je dat even in gedachten neemt is dat niet veel meer dan de doos van een klein formaat koelkast. De gedachte is dat men op een kussentje op de grond zit en er een opening is om je benen onder de wand ‘buitenboord’ te steken. Qua hoogte heb ik het nooit zo klein gezien, maar wel qua lengte en breedte. Januari 1988 was ik in Moskou. Een min of meer geheime missie om joden te bezoeken, die hun uiterste best deden om meer invulling en inhoud aan hun Jodendom te geven. Ik bezocht een familie in het zuiden van Moskou in een enorm flatgebouw. Zij woonden op de bovenste verdieping van deze flat. Gelukkig was er een piepende en krakende lift. Ik heb een tijdje met ze gepraat, ze spraken heel redelijk Ivriet. Toen nam de man mij mee naar het balkon en liet me daar zijn bezemkast zien. “Maak maar open!”. Ik opende de kast en zag inderdaad bezems en emmers staan, maar toen ik beter keek zag ik het. Dit was hun mini-soeka. Een éénpersoons soeka. Van beneden gezien een gewone bezemkast, maar in het echt een soeka. En dat kon op hun balkon, want zij woonden op de bovenste verdieping. Een soeka als symbool van doorzettingsvermogen, om toch aan de mitswa van het zitten van de soeka te voldoen.
Thuis heb ik ook zo’n mini-soeka. We hebben een ‘grote’ soeka waar het dak van af geschoven kan worden. Geschikt voor de maaltijden met vrienden en familie. Ik heb de gewoonte om niets te gebruiken buiten de soeka en voor de snelle kop koffie heb ik een mini-soeka gebouwd zonder dak en zonder al te veel beschutting.
De maxi–soeka
Voor de lengte en breedte van de soeka gelden geen beperkingen. Een soeka mag zo groot zijn als je wilt. Er wordt zelfs gesproken over een soeka waar het hele Joodse volk in zou kunnen passen. Voor de hoogte geldt wel een beperking. De maximale hoogte is 20 ammot. In meters 8 of 10 meter, gerekend van de vloer van de soeka. De reden voor de hoogtebeperking is, dat een soeka een tijdelijk karakter moet kunnen hebben. Indien een constructie meer dan 8 of 10 meter hoog is, dan moet het een heel sterke constructie zijn en dat is in tegenspraak met het tijdelijke karakter dat de soeka moet kunnen hebben. In mijn studietijd heb ik meegewerkt aan de bouw van een grote soeka in Teaneck, New Jersey, vlak bij een groot winkelcentrum en veel kantoren, waar veel joden werkten en winkelden. Zo kon men tussen de bedrijven door iets nuttigen in de soeka. Deze soeka was minstens een half voetbalveld groot. (Omdat we niet zulke ervaren bouwers waren, hebben we er lang over gedaan).
Vertrouwen op G’ddelijke bescherming.
Of je nu in een mini-soeka of in een maxi-soeka of in een tussenmaat-soeka zit, in alle gevallen is de gedachte van de soeka dat we de bescherming van ons veilige huis verlaten en onder de relatief mindere bescherming van een rieten mat, bamboestengels of andere loofbedekking gaan zitten. Dat is de kern van Soekot: Vertrouwen op de G’ddelijke bescherming.
Moge Hashem ons allen die bescherming geven.
