Rabbijn Shimon Evers
Bereesjiet/Genesis 25:19-28:9
Eindelijk in verwachting!
Aan het begin van de parasja van deze week lezen we over de zwangerschap van Rivka. 20 jaar heeft ze hierop moeten wachten en pas nadat zij en haar man intensief gedawwend (gebeden) hebben, worden zijn verhoord en is ze in verwachting. Daarna staat er een zeer opmerkelijke zin in de Torah: “De kinderen bewogen zeer heftig in haar binnenste, waarop zij zei: “Als dit zo gaat, waarom heb ik dan gedawwend voor een zwangerschap?” En zij ging advies vragen bij Hashem.”
Vele vragen worden gesteld over deze zin.
Waarom was dit trappelen zo opmerkelijk? Elke vrouw die in verwachting is, geniet toch van het getrappel in haar buik. Een aankondiging van nieuw leven! Waarom gaat Rivka niet naar een vroedvrouw of een dokter, maar gaat ze vragen bij Hashem? Rivka ging advies vragen bij Sjem de zoon van Noach, waarom ging ze niet naar haar eigen man Jitschak of naar haar schoonvader Awraham?
Niet zomaar een baby
Rivka wist niet dat ze in verwachting was van een tweeling. Rasji legt uit dat Rivka iets heel opmerkelijks opmerkte. In die tijd was er een leerhuis van Sjem en zijn achterkleinzoon Ewer, en op het moment dat ze langs dit leerhuis kwam, had ze het gevoel alsof de baby eruit wilde gaan. Maar als ze langs een plaats kwam waar afgoden werden gediend, dan kreeg ze ook het gevoel alsof de baby eruit wilde. Dit bracht Rivka in verwarring, wat voor kind gaat ze krijgen, welke kant gaat dit kind op? Rivka begreep heel goed, dat dit niet een normaal verschijnsel was dat bij een zwangerschap hoort, maar dat hier iets anders aan de hand was. Daarom ging ze niet naar een medicus, maar ging ze naar een spiritueel leider, naar Sjem de zoon van Noach. Ze ging niet naar haar man of naar haar schoonvader, hoewel die beiden ook grote spirituele leiders waren. Rivka was bang dat dit tegenstrijdige getrappel erop duidde dat haar kind ook een neiging had richting afgodendiensten zij wilde haar directe familie dit verdriet besparen. Daarom ging zij iets ‘verderop’ om advies vragen, bij Sjem.
Een tweeling
Het antwoord van Sjem was duidelijk. Het is niet één kind, dat niet weet welke richting hij moet kiezen. Ze is in verwachting van een tweeling en inderdaad die twee kinderen zullen ieder een eigen kant op gaan. Rivka heeft dit nieuws voor zich gehouden en niet gedeeld met haar man of schoonvader, want ook in dit nieuws zat een element van verdriet, de voorspelling dat een van de kinderen niet de traditie zal blijven volgen. Zoals we dat ook later zien bij de tweeling Ja’akov en Esav, die ieder een andere kant op gaan. Kijk nog even terug naar de vragen hierboven en je ziet dat er op alle vragen een antwoord is gegeven.
Een goede omgeving!
In de Talmoed wordt verteld dat een kind in de buik van zijn moeder les krijgt van een engel die aan het kind de hele Torah leert. Uitgaande van deze Talmoedische uitspraak stelt Rabbi Simcha Bunim uit Psischa een vraag. “Waarom wilde Ja’akov eruit? Hij had nu les van de allerbeste leraar die je kunt hebben!?” Maar, zegt Rabbi Simcha Bunim, Ja’akov zat in de klas naast Esav. Dit was niet de geschikte vriend voor Ja’akov om samen mee in de klas te zitten. Ja’akov ging liever naar buiten om met andere Ja’akov’s in de klas te zitten, dan samen met Esav te zitten.
Elders zien we nog een goed advies van onze geleerden: ‘Zorg ervoor dat je een vriend hebt.’ En wanneer we nauwkeurig lezen, dan staat er ‘Koop (verwerf) je zelf een vriend.’ En hier staat een belangrijke les. Om iets te kopen moet je ergens in investeren, zo is het ook met vriendschap: je moet investeren in vriendschap.
Een vriend – vriendin is in het Ivriet een chawér of chawéra, afgeleid van het woord verbinden. Ik wens eenieder een chawér tov of een chawéra tova.
