Bevat de Tora een geheime code? In de mystiekleer (kabbala) wordt hier regelmatig naar verwezen maar het decoderen van de geheimen die de Tora herbergt, heeft pas in het computertijdperk een hoge vlucht genomen. Rabbijn Evers noemt het ‘een eye-opener voor ieder, die wil zien.’
Rabbijn mr. drs. R. Evers
De verklaringsmethode Gematria (lett. getallenwaarde) heeft in Nederland nooit grote aandacht gehad. De calvinistische inslag van het Nederlandse Jodendom heeft de meer occulte aspecten van de Tora verwaarloosd. Het opmerkelijke feit dat alle ingrediënten van de Sjabbatviering in het teken staan van het getal zeven werd als interessante wetenswaardigheid aanvaard maar speelde verder geen rol bij de verdieping van het religieuze gevoelsleven.
In Israël wordt inmiddels op verschillende plaatsen hard gewerkt aan het ‘kraken’ van de Tora-codes. Dr. Moshe Katz en Menachem Wiener van het Technion in Haifa proberen op deze manier de G’oddelijke oorsprong van de Tora te bewijzen. De Tora-tekst wordt in de computer ingevoerd, in een matrix gezet waarna de computer opdracht krijgt het minimale interval te berekenen tussen de letters van een opgegeven woord of begrip. De eerste en laatste letter van dat woord definiëren de tekst waarbinnen dan verder gezocht wordt naar gerelateerde waarden en begrippen. Op deze wijze is het Rabbi Ja’akov Auerbach, linguïst in Jeruzalem, gelukt de Golf-oorlog, de Franse Revolutie, de Holocaust, het Dreyfus-proces, de aanslag op president Anwar Sadat en de AIDS-epidemie terug te vinden in de Tora.
Numerieke waarden
De getallenwaarde-methode (Gematria) zet de letters van een woord om in hun numerieke waarde. Woorden met dezelfde numerieke waarde kunnen elkaar verklaren maar kunnen ook verschillende facetten van een hoger begrip tot uitdrukking brengen. Zo heet de doodsengel in het Hebreeuws Sama’él, dat in getallenwaarde 131 is. De naam Eichmann is eveneens 131. Daarnaast bestaat de ‘verborgen’ getallenwaarde: de z-klank schrijven in het Nederlands als ‘zet’. Hetzelfde geldt voor het Hebreeuws. Optelling van de ‘verborgen’ letters van de naam Sama’él levert het getal 254 op, hetgeen ook exact de getallenwaarde is van de naam Hitler, de drijvende kracht achter de man, die de Endlösung in de praktijk bracht.
De gematria-methode, die zelfs door de ‘eenvoudige’ verklaarder Rasji (1040 – 1105) her en der gebruikt wordt om problematische Tora-passages te verklaren, wordt door de computer-analyses alleen maar versterkt. Zo werd bijvoorbeeld vlak voor de episode van de Zondvloed, aan het begin van het vijfde hoofdstuk in Genesis, waar een opsomming van de nakomelingen van Adam gegeven wordt, gevonden dat daar achttien maal het woord AIDS naast het woord ‘in het bloed’ voorkomt. Tevens staat daar met de minimale interval-methode het woord ‘dood’ te lezen.
Geen profetieën
Het kraken van de geheime code van de Tora biedt tot op heden echter geen toekomstvoorspellingen. De computer is geen profeet en alleen reeds bekende namen of gebeurtenissen kunnen in de Tora worden teruggevonden.
Als we het woord Sadat in Genesis laten zoeken, vinden we ter plekke ook woorden als parade, complot, moord en het jaartal 1981.
Toeval is bij deze computer-analyses vrijwel uitgesloten. Dezelfde berekeningen werden losgelaten op de Samaritaanse Tora. Het verschil tussen de joodse en Samaritaanse Tora-rollen zit in de taalkundige structuur. Eeuwenlang stonden de joodse Wijzen voor het raadsel van de vele spellingsafwijkingen, die onze Tora voor identieke woorden gebruikt. Zo wordt Menora soms met, soms zonder ‘waw’ gespeld. In de Samaritaanse Tora-rollen zijn die variaties gelijkgetrokken. Elk woord Menora wordt met een waw gespeld. Deze verandering bij de Samaritanen maakt de verborgen codes onvindbaar. Computer-analyses van de Samaritaanse rollen gaven dus niet die resultaten, die de traditionele Toratekst geeft.
Geloofsversterking
Demonstraties van de bevindingen van de computer leidden bij veel mensen tot een verdieping van hun geloof in de aloude waarden van de Tora. De aanwezigheid van een gecompliceerde code zou minimaal aantonen dat de Tora niet door mensenhanden geschreven kon zijn. Bijbelcritici uit de afgelopen honderd jaar bewezen hun theorie, dat de Bijbel door verschillende personen geschreven zou zijn, door te wijzen op het feit dat alleen de G’dsnaam Elokiem in het eerste hoofdstuk van Genesis voorkomt. Pas in het tweede hoofdstuk verschijnt het Tetragrammaton, de vierletterige G’dsnaam. De computer toont echter aan, dat de Schepping zowel met de naam Elokiem, dat het strenge recht symboliseert, als met de vierletterige G’dsnaam, die medelijden representeert, ontstond. Wanneer we vanaf de eerste keer dat Elokiem voorkomt in de Tora telkens 64 letters verspringen, verschijnt het Tetragrammaton (64 is de getallenwaarde van het woord dien = streng recht). Op deze wijze wordt de uitspraak van onze wijzen, dat de Schepping een mengsel was van streng recht en barmhartigheid recht gedaan. De computer toont dus aan dat de Tora door één auteur werd geschreven maar tevens wordt het G’ddelijke karakter van de Tora in het voetlicht geplaatst. Een gewoon mens zou nooit in staat zijn zo’n code in te voeren.
Opgespoord
De computer-analyse van de Tora staat nog in de kinderschoenen. Toch zijn de resultaten verbluffend. Een oude traditie stelt, dat G’d de leidende rabbijnen van alle generaties al aan Adam verteld heeft. De namen van 150 toonaangevende geleerden zijn reeds opgespoord en verschijnen in de Tora met hun geboorte- of overlijdensdatum, een kans van misschien wel één op de miljard. In de hoofdstukken 11 en 12 van Exodus staat de naam van Maimonides (RaMBaM) verborgen, zijn hoofdwerk Misjne Tora (zijn codex) en zijn geboortedatum (14 Nisan 1135).
Makom
De traditionele uitleggingen van onze Wijzen krijgen via de computer veel meer basis in de Tora-tekst zelf. Jakob zag de Jakobsladder in een profetische droom (Gen. 28:10 e.v.) De Talmoed zegt dat Jakob toen op de berg Zion lag. Met de code 26 (de gematria van de vierletterige G’dsnaam) werd het woord Zion uit de desbetreffende passage gelicht. Jakob verklaart dat op die ‘makom’ (= plaats) G’d in sterke mate voelbaar was. Opvallend is, dat de vierletterige G’dsnaam gekwadatreerd precies de getallenwaarde van ‘makom’ oplevert (102 52 62 52 = 186).
Vloeken
In de Tora-afdelingen, waarin de vloeken tegen het Joodse volk vermeld staan, verschijnen de woorden Führer, Sama’él, koning der Nazi’s, Hitler, Sjoa, Auschwitz en uit de drie klein geschreven letters in de Esterrol, bij het ophangen van de tien zonen van Haman, rolt het jaartal waarin ook de tien Nazi-beulen werden opgehangen (1946).
Stevige knauw
De bevindingen van de Israëlische computer-experts werden in Engeland voorgelegd aan de Royal Statistical Society. Geen statisticus kon verklaren waarom deze resultaten wel uit de Tora rolden maar niet verschenen in enige andere tekst.
De afgelopen honderd jaar heeft de wetenschap de religie een stevige knauw gegeven. De mensheid raakte geïmponeerd door uitdaging en de nieuwe ontwikkelingen, die de wetenschap in het vooruitzicht stelde. Religie werd ouderwets. De computer is bezig aan te tonen dat er iets bovenmenselijks in de Tora gaande is. Een eye-opener voor ieder, die wil zien.
