door Rabbijn mr. drs. R. Evers
Chaweriem vechaverot,
Vrienden,
We gedenken vandaag de vele soldaten, die hun leven gaven voor hun medeburgers in Israël opdat wij als vrije mensen zouden kunnen leven. We weten wat het betekent om voor een ideaal te vechten en wat het is om zich op te offeren voor anderen. Dat waren de echte helden. Als we iets voor anderen doen, is dat belangrijk omdat we onszelf ontstijgen.
Wij zullen onze helden niet vergeten. Maar op een dag zullen wij er niet meer zijn om niet te vergeten. Dan moeten onze kinderen en kleinkinderen de fakkel overnemen. En dan wordt het `jullie moeten dit nooit vergeten’. Want we staan in een geschiedenis, de geschiedenis van het Joodse volk, dat een verleden kent, een heden en een toekomst. Toen de gebeurtenissen gebeurden, waren zij nog geen geschiedenis, geen verhaal met een begin en een eind. Maar nu kunnen wij terugblikken en de gebeurtenissen overzien. Wij kunnen het in onze geschiedenis inpassen.
We kennen een lange, heel lange geschiedenis. 3323 jaar geleden trokken wij uit Egypte. Slaven waren wij geweest voor de Farao. We werden bevrijd en trokken naar Erets Jisrael, waar onze Awot, Aartsvaders vandaan kwamen. HaSjeem – G’d had ons een land, dat overvloeide van melk en honing beloofd.
De geschiedenis lijkt zich te herhalen. Op Seideravond hebben jullie het allemaal gehoord: bechol dor wador omdiem alenoe lechalotenoe – in iedere generatie hebben wij een strijd te leveren, die vaak een verdediging van ons bestaan vormt. Wij hebben de Tora gekregen, haar verklaard, verspreid en uitgedragen. Dat maakt ons leven de moeite waard. Daarom moeten we onszelf verdedigen. Niet omdat wij zo belangrijk zijn maar meer omdat onze normen en waarden, onze traditie, ons Jodendom de bron van inspiratie is geweest in de loop van de geschiedenis voor de gehele mensheid.
Am Jisraeel chai !
Wij hebben een heden vol beloften voor een toekomst, waarin Erets Jisraeel het centrale punt zal zijn waar alle wereldburgers zullen samenstromen naar de Har haBajit, de Tempelberg, waar ooit eens ons Beet haMikdasj heeft gestaan, de trots van Am Jisraeel, de bron van de ware vrede, waar wij zo intens naar verlangen.
Bestaat er een joodse manier van herdenken? Hoe ziet die er dan uit? De seideravond is een doordachte herbeleving van de uittocht uit Egypte. In plaats van het passieve herdenken, wordt iedereen geacht actief mee te doen aan de slavernij- en bevrijdingserva¬ring van 3323 jaar geleden. Het is herinneren en vertellen: “Hoe meer je vertelt over de uittocht, hoe beter dat is”, vertelt de Hagada, de seiderhandleiding. Het moet beleefd worden als een persoonlijke ervaring: “In iedere generatie, moet iedereen het zien alsof hij persoonlijk uit Egypte komt”.
We blijven niet buiten de Exodus staan, we zitten er middenin. We dopen in in de mee-melach, de tranen van onze voorouders en voelen de bitterheid van de maror, het bitterkruid. We eten de matsa der bevrijding, het karpas als uiting van onze rijkdom. De Exodus uit Egypte kunnen wij tegelijkertijd herdenken en vieren, zonder rest-trauma’s omdat we afstand hebben genomen en de Egyptische slavernij verwerkt hebben.
Maar de strijd om ons bestaan in Erets Jisraeel… Daar zitten we ook nu nog middenin… We gedenken vandaag de vele soldaten en burgers, die hun leven gaven voor ons…opdat wij als vrije mensen zouden kunnen leven.
Am Jisraeel chai !
Vandaag is het Jom haZikkaron – de dag waarop wij de slachtoffers herinneren, die gevallen zijn voor onze vrijheid. Allemaal dappere jongens en meisjes, mannen en vrouwen, die hun leven hebben gegeven zodat wij in vrijheid en veiligheid zouden kunnen leven.
Veel, heel veel hadden zij over voor een veilig en stabiel Israel.
Ose sjalom bimromaw hoe ja’ase sjalom alenoe we al kol jisraeel we’imroe ameen!
