Er bestaan plannen om het Joods Museum van Deportatie en Verzet in het Belgische Mechelen om te vormen tot een Centrum voor de Mensenrechten. Drie leden van de Joodse gemeenschap in België komen hiertegen in verzet. De omvorming gebeurt op advies van een twaalfkoppige commissie waarin slechts één Joodse Belg zit. Een Joodse deskundige op het gebied van de Shoa ontbreekt.
In het Belgische dagblad De Standaard stellen de historicus Joel Kotek, Vivianne Teitelbaum, regionaal politica, en architect Jacques Zajtman de vraag: “Aan wie behoort het Joods Museum van Deportatie en Verzet in Mechelen toe? Aan een commissie van ‘historici’ die de slachtoffers gewoon uitsluiten?”
Gereduceerd tot iets banaals
De drie stellen dat de Vlaamse regering van plan is het Joods Museum van Deportatie en Verzet (JMDV) om te vormen tot een ‘Centrum voor de Mensenrechten’, of tot een memoriaal van alle genociden en massamoorden van de twintigste eeuw. Kotek: “Dat de Shoah op die manier tot iets banaals gereduceerd wordt, lijdt geen twijfel. Dat het museum van de Shoah omgetimmerd wordt tot iets totaal anders is absoluut onaanvaardbaar.”
Alleen omdat zij Joods waren
Het museum is een historische instelling die aan de slachtoffers van de Shoah is gewijd. De slachtoffers bestonden voor 98 procent uit joden en voor twee procent uit zigeuners. En hoewel ze op Belgisch grondgebied werden aangehouden, ging het vooral om mensen die niet de Belgische nationaliteit bezaten. De meerderheid was afkomstig uit Polen, Roemenië of Rusland, maar ook joden van Turkse origine werden opgepakt. Alleen omdat zij joods waren, werden ze in de Dossinkazerne in Mechelen bij elkaar gedreven, om vervolgens te worden afgevoerd naar het vernietigingskamp van Auschwitz-Birkenau. Alleen al daarom is het transitkamp van Mechelen een plaats die aan het collectieve geheugen van het joodse volk en de zigeuners toebehoort.
Verbijstering
De toekomst van het JMDV wordt nu in de handen gelegd van een adviescommissie met tien leden. De historicus Kotek zegt daar over: “Slechts één daarvan is joods. Maxime Steinberg, die geldt als de Belgische specialist bij uitstek als het over de Shoah gaat, ontbreekt.”
De mogelijke verdwijning van het Joods Museum van Deportatie en Verzet ter nagedachtenis van de Shoah leidt tot verbijstering bij de drie joodse schrijvers. “Het museum is de erkenning van een volkerenmoord die zich, in tegenstelling tot vele andere, ook op Belgisch bodem heeft afgespeeld.”
