In een persoonlijk onderhoud met opperrabbijn Riccardo Di Segni en voorzitter Leone Paserman van de Joodse Gemeente Rome, heeft Benedictus zich in scherpe bewoording uitgelaten over recente antisemitische uitingen. De paus zou ook een uitnodiging om de grote synagoge van rome te bezoeken, hebben aanvaard.
In hun eerste ontmoeting sinds zijn aantreden als paus noemde Benedictus weliswaar geen specifieke antisemitische incidenten, wel benadrukte de kerkvorst dat joden en christenen de verantwoordelijkheid hebben samen te werken om rechtvaardigheid, liefde en vrijheid te bewerkstelligen.
Recente uitbraken
‘In deze context valt het niet te begrijpen dat iemand niet geraakt is en zijn bezorgdheid toont door de recente uitbraken van antisemitisme die heden ten dage plaatsvinden’, vroeg de paus zich af.
Oudste
Opperrabbijn dr. Riccardo Di Segni en Kehillavoorzitter Leone Paserman leidden een delegatie van de Joodse Gemeente in Rome, een van de oudste gemeenten ter wereld. Paserman is van Oosteuropese afkomst. Zijn schoonfamilie behoort tot de oudste families die zich ten tijde van de Romeinen in Rome vestigden.
Benedictus zei zich ‘zeer verheugd’ te voelen vanwege het bezoek van Paserman en Di Segni met hun gemeenteleden. Met de woorden ‘moge de Eeuwige waken over u en over de gehele Joodse Gemeente van Rome’ begroette de paus de delegatie van Joodse stadsbewoners.
Synagoge
Opperrabbijn Di Segni en Leone Paserman nodigden de paus uit een bezoek te brengen aan de grote synagoge van Rome. Binnenkort is het twintig jaar geleden dat de vorige paus, als eerste kerkvorst, een bezoek aan een synagoge, de ‘Tempio Maggiore’ van Rome, bracht. Een bezoek dat een mijlpaal werd in de eerdere, eeuwenlange, bittere verhouding van de katholieke kerk jegens het jodendom. Met zijn bezoek in de zomer van 2005 tijdens diens eerste buitenlandse reis, aan de sjoel van Keulen werd Benedictus de tweede paus die een sjoel bezocht.
Volgens Radio Vaticaan heeft opperrabbijn Riccardi di Segni verklaard dat de paus tijdens hun ontmoeting heeft ingestemd met een bezoek aan de grote synagoge van Rome. Segni onderstreepte tegenover de Vaticaanse radio dat de paus zeker niet de bedoeling heeft om het historische bezoek van paus Joannes Paulus II nog eens over te doen. Er is nog geen precieze datum voor het synagogenbezoek van de paus vastgelegd.
Bevrijdingen
Benedictus ging, met gebruikmaking van het woord ‘Shoa’ in op de bevrijdingen die het Joodse volk keer op keer heeft meegemaakt. Daarbij haalde hij het Lied van de Zee aan dat het Joodse volk zong na de bevrijding uit de Egyptische slavernij en de veilige doortocht door de zee. “Het Joodse volk is verscheidene malen bevrijd uit de handen van haar vijanden. In de eeuwen van antisemitisme, in de dramatische momenten van de Shoa, heeft de hand van de Almachtige aan het Joodse volk steun en richting gegeven. Ook uw Joodse Gemeente die hier in Rome al meer dan 2.000 jaar bestaat, kan getuigen van deze heilige en liefdevolle aandacht.”
Zich richtend tot de leden van de Joodse Gemeente Rome zei de paus: “De katholieke kerk is in uw nabijheid en is uw vriend. Voorwaar, wij houden van jullie en kunnen niet anders dan van jullie te houden.” Opnieuw gebruikte de paus de uitdrukking ‘favoriete broers’ om aan te geven hoe zeer hij de verwantschap met het Joodse volk beschouwt.
Centraal en essentieel
Di Segni bedankte de paus voor diens “afkeurende woorden ten aanzien van antisemitisme, in het verleden en heden, voor het veroordelen van fundamentalistisch gebaseerd terrorisme en voor diens aandacht en belangstelling voor de staat Israel, dat voor alle Joden een centraal en essentieel punt van oriëntatie vormt.”
Twee eerdere momenten
Het bezoek van Di Segni volgt op twee eerdere momenten waar juist geen sprake was van een bezoek of ontmoeting tussen de Joodse Gemeente van Rome en de bisschop van Rome. Bij de wijding van Benedictus tot paus, in het voorjaar van 2005, moest Di Segni verstek gaan omdat het Pesach was.
Bij de herdenking van veertig jaar Nostra aetate, het pauselijk document waar voor het eerst in dialogiserende zin het contact wordt gezocht met het Jodendom, was Di Segni eveneens afwezig. De Romeinse opperrabbijn vond het onjuist dat namens het Vaticaan het woord zou worden gevoerd door de recent als aartsbisschop van Parijs afgetreden kardinaal Lustiger. De Franse geestelijke is van het Jodendom overgegaan tot het Katholicisme.
Ondanks dit laatste incident, toonde Benedictus zich vriendschappelijk jegens Di Segni en complimenteerde hij de kennis en het inzicht van de recent aangetreden opperrabbijn. ‘Ik verzeker u van mijn waardering en vriendschap, ook namens mijn collega’s.’ De vorige paus onderhield vriendschappelijke banden met de vorige opperrabbijn van Rome dr. Elio Toaff.
