“Van vijandigheden of vooroordelen jegens Israël is in Palestijnse schoolboeken geen sprake”, antwoordde minister Bot van Buitenlandse Zaken op Kamervragen van SGP en CDA. Ondanks verwijzingen naar de Protocollen van de Wijzen van Zion, zag eerder ook de Belgische regering, belangrijke donor voor Palestijnse schoolboeken, er geen antisemitisme in.
Minister Bot zegt in zijn antwoord op Kamervragen van CDA en SGP onder meer: “De betreffende boeken zijn geschreven vanuit het Palestijnse perspectief dat bepaald wordt door de geschiedenis, de dagelijks ervaren realiteit in de Bezette Gebieden en de Palestijnse kijk op de relevante VN-resoluties en de Geneefse Conventies. Van de uit dit perspectief voortvloeiende, soms eenzijdige en onvolledige, presentatie van feiten en ontwikkelingen ten aanzien van (het conflict met) Israël kan naar mijn mening niet in zijn algemeenheid worden gesteld dat daardoor vijandigheid of vooroordelen jegens Israël en/of joden worden gevoed.”
Volgens de minister zal in de voortdurend kritische dialoog die de Nederlandse regering onderhoudt met de Palestijnse Autoriteit aandacht worden gevraagd voor drie onvolkomenheden in de schoolboeken: “Dat betreft, evenals in ouder lesmateriaal, de wijze waarop wordt gesproken over ‘martelaarschap’, de weinig kritische visie op de eigen situatie en het gebrek aan aandacht voor de noodzaak van een vreedzame oplossing van het conflict met Israël.” Verwijzingen in de schoolboeken naar de antisemitische Protocollen van de Wijzen van Zion worden kennelijk niet aan de orde gesteld.
Niet bemoedigend
De vijfde beoordeling van Palestijnse schoolboeken geeft een overall indruk die niet bemoedigt. Ondanks aanwijsbare verbeteringen in de afgelopen vijf jaar, oordeelt het Center for Monitoring the Impact of Peace, dat de door de Palestijnse Autoriteit vervaardigde schoolboeken geen bijdrage vormen voor het nader tot elkaar brengen van Palestijnen en Israeli’s.
Protocollen
Joden worden in de boeken nauwelijks in een historische context genoemd. Noch in de oudheid, noch in de moderne tijd als bewoners van het land. Aan hun sterke historische banden met het land Palestina wordt geen aandacht geschonken. Daarentegen worden de Kena’anieten geportretteerd Arabische staten en als voorouders van de Arabieren.
Zionisme wordt als racisme afgeschilderd. Erger, over de antisemitische Protocollen van de Wijzen van Zion wordt verteld dat het de geheime notulen zijn van het eerste Zionistische congres dat in 1897 in Bazel werd gehouden. Het is de eerste keer dat CMIP een dergelijke verwijzing in schoolboeken van de Palestijnse Autoriteit heeft aagetroffen.
Martelaarschap
Herhaaldelijk wordt in de schoolboeken in positieve zin verwezen naar oorlog en macht, ondersteund door verheerlijking van Jihad en martelaarschap. Vrede met Israel wordt nooit genoemd, laat staan gepropageerd. Eén keer heeft men een tekst aangetroffen waarin de hoop op de finale overwinning en het verdwijnen van Israel uit de regio wordt geuit.
Opmerkelijk is wel dat in de meest recente edities van de schoolboeken er veel meer dan voorheen op positieve wijze informatie wordt verschaft over de Westerse geschiedenis en beschaving. Toch vindt men ook op dat terrein soms een bevooroordeelde houding in de teksten.
Arabische stad
Israel komt in de schoolboeken niet voor als souvereine staat. De naam van de staat komt niet voor op afgedrukte landkaarten, maar in sommige gevallen wel de naam Palestina in plaats daarvan.
Jeruzalem wordt beschreven als een volledig Arabische stad. Niets wordt gezegd over de sterke connectie die er bestaat tussen de stad en de Joden, zowel historisch als religieus. Aan het feit dat al meer dan een eeuw de meerderheid van de bewoners Joods is, en dat het de hoofdstad vormt van Israel, wordt voorbij gegaan. Joodse heilige plaatsen worden niet als zodanig beschreven.
België
Tegenover de Jerusalem Post verklaarde een woordvoerder van de Belgische regering: “We beschouwen deze schoolboeken op geen enkele wijze als antisemitisch. De boeken worden inhoudelijk door ons beoordeeld. Er is in het verleden wel enige controverse over de inhoud geweest, maar er wordt door onze mensen naar gekeken.” Voorheen werden naast België ook Finland, Italië en Nederland genoemd als financiers van de schoolboeken. De publicaties van 2005 laten de namen van deze landen achterwege. Alleen België en ‘Arabische landen’ staan als sponsors vermeld. Daarnaast dragen Finland, Ierland en de Islamic Development Bank bij aan het drukken van schoolboeken.
