Een van oorsprong Poolse jood heeft in de Italiaanse krant Corriere della Sera* verteld dat Karol Wojtyla, de latere paus Johannes Paulus II, in 1946 geweigerd heeft hem te dopen.
Shachne Berger, nu een gelovige joodse man, was in de Tweede Wereldoorlog als 2-jarig kind ondergebracht bij een katholiek echtpaar in Krakau. Zijn ouders werden door de nazi’s vermoord. Na de oorlog wilde het paar dat Shachne ook katholiek werd en vroeg de parochiepriester om het jongetje te dopen. Die priester, Wojtyla, vroeg of de omgekomen ouders het met de doop eens geweest zouden zijn. Toen Wojtyla vernam dat zulks niet het geval was, nam hij de voor die tijd in Polen opmerkelijke beslissing, uit respect voor de joodse ouders, het kind niet te dopen.
Drie brieven
Berger: “Op 15 november 1942 slaagde mijn moeder erin me uit het getto te smokkelen. Ze droeg me over aan haar christelijke vrienden. Ook gaf ze hen twee tassen, in de ene zaten al haar persoonlijk bezittingen en in de andere drie brieven”. De katholieke vrienden waren het kinderloze echtpaar Yachowitch. In de eerste brief, die aan het paar gericht was, verzochten Shachne’s ouders om het kind joods op te voeden en hem over te dragen aan zijn volk als zij de oorlog niet zouden overleven.
Testament
De tweede brief was gericht aan Shachne zelf. Zijn ouders schreven hem dat ze veel van hem hielden en waarom ze hem hadden overgedragen. De derde brief was het testament van de grootmoeder van Shachne, Reizel Wurtzel. Die was gericht aan een schoonzus van Shachne’s moeder. De schoonzus, Jenny Berger, woonde in Washington DC. “Onze kleinzoon Shachne Hiller, geboren op de 18de van de maand Ab, de 22ste van augustus 1940, is toevertrouwd aan moedige mensen”, zo luidt het testament. “Als niemand van ons terugkeert, smeek ik jullie hem op te nemen en een goede opvoeding te geven. Dat is mijn laatste wens.”
Amerika
Na de oorlog vroeg kapelaan Wojtyla naar de geschiedenis van Shachne en naar de inhoud van het testament. De jonge priester besloot daarop de wens van Shachne’s ouders en grootmoeder te respecteren. Het paar Yachowitch nam daarop afscheid van hun geliefde pleegkind en lieten hem overbrengen naar de Verenigde Staten. Daar werd hij opgevoed door zijn tante, Jenny Berger. Zodoende werd de wens van Shachne’s grootmoeder verwerkelijkt.
Onthulling
Shachne hield schriftelijk contact met mevrouw Yachowitch. Toen in oktober 1978 kardinaal Karol Woityla tot paus was gekozen, vertelde zij hem het hele verhaal. “Voor het eerst onthulde ze me dat ze had geprobeerd mij te laten dopen. Ze vertelde me dat een jonge priester haar had tegengehouden. Dat was de latere kardinaal Wojtyla van Krakau, die zojuist tot paus was gekozen.” Stanley, zoals Shachne nu heet, is een praktiserende jood, gehuwd en vader van een tweeling.
* Het verhaal van Schachne werd al in 1999 beschreven door r’ Yissochor Frand in een verklaring op parsjat Lech Lecha.
