Een groep waarvan wij veel verwachtten, terecht zo bleek later…
In de laatste week van juli heeft een groep van 20 personen (18 deelnemers en 2 begeleiders) deelgenomen aan de jaarlijkse door CiJO georganiseerde Fact Finding Mission in Israël. Het doel van deze studiereis is een goed beeld te geven van het land en haar bewoners. Het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap heeft de reis mede mogelijk gemaakt. Drie deelnemers, jonge leden van het NIK, hebben ieder hun indrukken aan het ‘papier’ toevertrouwd.
De groep
Voorafgaande aan de reis is via een selectie een kwalitatief hoogwaardige groep samengesteld. De groep bood een grote verscheidenheid op het gebied van politieke denkbeelden en opleiding. Wat de deelnemers gemeen hadden is een grote interesse in de politiek en historie van het Midden-Oosten zowel als dat van het Jodendom, en een gezonde ambitie om door te groeien in het eigen vakgebied. De aspiraties liepen uiteen; van diplomatieke dienst tot een wetenschappelijke carriere, van een loopbaan in de politiek tot een toekomst in de journalistiek. Kortom: een groep waarvan wij veel verwachtten, terecht zo bleek later…
Inhoudelijk programma
Het inhoudelijke programma bood ruimte aan de verschillende invalshoeken binnen de politiek met betrekking tot de Israëlisch-Palestijnse kwestie. Zo hebben we gesproken met Arabische inwoners van het Israëlische dorpje Barta’a. Anderzijds gaf een bezoek aan de nederzetting Ofra-Amona een goed beeld van hen die dromen over Groot-Israël. Gesprekken zoals met de Bereaved Families Circles (nabestaanden van zowel Israëlische als Palestijnse zijde) en de Nederlandse Vertegenwoordiging boden weer een objectiever beeld van de huidige situatie. Ook de vele lezingen over uiteenlopende onderwerpen konden de deelnemers boeien; of het nu ging over het Joodse volk, Theodor Herzl, Yithzak Rabin of over actuele thema’s als de economische situatie (‘het tentenprotest’) en mediamanipulatie; standaard waren de vragen talrijk. Gezien de intensiviteit van het programma en de soms emotionele inhoud waren de Nederlandse lezingen een welkome afwisseling van de Engelse lezingen. Naast de heldere inleiding hoe een Nederlandse journalist te werk gaat (Anky Rechess) moet vooral mevrouw Channah Pick-Goslar genoemd worden. De vieve tachtiger kon uit de eerste hand vertellen over het leven van een van de bekendste Nederlanders aller tijden; zij was namelijk een jeugdvriendin van Anne Frank. Een indrukwekkende ervaring die de studenten en jong-werkenden zelfs tot een respectvol zwijgen bracht…
Hedendaags Israel
Naast alle inhoudelijke studie-aangelegenheden was er voor het twintigtal ook genoeg ruimte om het hedendaagse Israël te ontdekken. Op sleeptouw genomen door lokale studenten of op eigen gelegenheid werden de uitgaansgebieden van Jeruzalem en Tel Aviv ontdekt. Ook een belangrijk exportproduct op cultureel gebied mocht rekenen op onze belangstelling; in Tel Aviv genoten we van de moderne dans- en percussieoptredens van Mayumana.
Geweldige reis
Samenvattend kan ik terugkijken op een geweldige reis; een vol programma dat andere groepen in twee weken zullen doorlopen, de kans voor veel deelnemers om Israël voor het eerst of juist van een onbekende kant te zien en een groep die gaandeweg naar elkaar toegroeide. Ik ging dan ook terug met meer vragen dan oplossingen, maar ik heb zelf kunnen aanschouwen waarover de media berichten. De groep heeft met eigen ogen De Westelijke muur, het verdeelde Jeruzalem, nederzettingen, de grenzen met Libanon en Syrië, kibboetsiem, het met Qassam raketten bedreigde Sderot en vele andere omstreden plaatsen gezien. Ook hebben wij van momenten zoals de sjabbat ontzettend kunnen genieten. Ik heb dan ook een onvergetelijke ervaring mogen beleven. Om te spreken met de bekende creditcardreclame; het was een onbetaalbare ervaring!
Chaim Benistant
De kleur bijgesteld
“Vrede wil toch iedereen”
Alslid van deJoodse gemeenschap, actief in Amstelveen ben ik een deelnemer geweest van de Fact Finding Mission van CiJO. De voornaamste reden van mijn keus tot deelname was het idee om de belichting op het conflict eens anders te benaderen. Met veel familie en vrienden in het beloofde land heb je al gauw een gekleurd beeld, deze reis zou hopelijk mijn kleur ietwat bijstellen. Achteraf gezien kan ik mede delen dat mijn perspectief veranderd is, maar de oplossing ver te zoeken is door zoveel omliggende factoren die de drempel verhogen terwijl de oplossing zo simpel zou moeten zijn. Vrede wil eenieder toch?
De groep was divers aan perspectieven, wat voor een interessante dialoog zorgde inde lange tochten met de bus door Israel. De dynamiek tussen iedereen zorgde voor geweldige momenten: voor mij mooie bijkomstigheid diede reis mijns inziens nog succesvoller heeft gemaakt.
Openbaring
Het feit datde reisbegon met de eerste dag in Westelijke Jordaanoever was voor mij een openbaring. Elk andere reis waar ik aan had deelgenomen begon aan de andere kant of kwam uberhaupt niet in de buurt van deze gebieden. Je hoort veel verhalen, van rijkdom tussen armoe, zwembad van olympische afmeting in Gaza en een winkelcentrum. Wanneer je dan in Ramallah staat naast het beschaafde complex van de Nederlandse Vertegenwoordiging en je kijkt om je heen, zie je gebouwen in de steigers staan en zie je een stad in bloei. Een mooi gezicht, want armoede brengt nergens vrede. Na een vertegenwoordiger van de PLO zijn pleidooi te horen geven begaf ik me weer in een deceptie dat het nooit goed zou komen. Het ene verwijt na het andere en verdraaide feiten die je leugens zou kunnen noemen, een goed beeld kreeg ik hier van de PR die de organisatie naar de buitenwereld voert wat mijn bloed voor enkele minuten deed koken.
Veel perspectieven rijker
De verdere reis bevond zich in Israel, waar we ook Palestijnen hebben gesproken, van de Bereaved Parents Circle, die een poging doen de samenlevingen naar elkaar toe te trekken. Historisch besef verkregen van een voormalig kolonel uit het Israelische leger en kolonisten uit de nederzettingen die een geheel ander leven leiden wat in het Westen redelijk onvoorstelbaar is. In onze tour door het land zijn we veel perspectieven rijker geworden, door verschillende Israelische ambtenaren en mensen uit de samenleving. Ook Palestijnse waaghalzen die grote risico’s nemen om hun families te kunnen voeden hebben mijn ogen geopend, er is veel mis in het Midden-Oosten conflict en beide partijen zullen concessies moeten doen. Voor mijn volk, het Joodse, is dit een zure appel om doorheen te bijten, gezien de afgelopen 63 jaar aan geweld tegen Israel sinds de uitroeping van de staat.
Terroristen de baas
In het zuiden van Israel, werden de ogen geopend voor de terreur die wordt veroorzaakt door terroristische organisaties als Hamas en Hezbollah. De noodzaak om in speeltuinen schuilkelders te maken in de vorm van rupsen en elke bushalte een kleine bunker is, viel zwaar in de groep. Toch wilde iedereen een foto van de Hezbollah -lag in het noorden op de grens met Libanon, een teken dat de terroristen de baas zijn in het zuiden van het land. Onwerkelijke situaties zorgen voor interessante vraagstukken en veel dialoog waarin vaak weinig vooruitgang geboekt wordt.
Oplossing voor zichzelf
Toch denk ik dat een ieder op deze reis een oplossing voor zichzelf aan het kweken is. We zijn er in ieder geval achter gekomen dat geen enkele reëele oplossing gunstig uit zal pakken voor beide partijen. Er zullen concessies moeten worden gedaan en daar was iedereen zich goed van bewust ondanks de smeekbede van de PLO vertegenwoordiger om zijn woord te spreiden dat de zondebok aangewezen moet worden en berecht. Daarnaast is er meer informatie vrijgekomen voor een select gezelschap van onze bevolking. Met enige continuiteit in dit systeem zullen een hele hoop gekleurde ogen een beter beeld voor zichzelf kunnen maken. Ik heb veel nieuws gezien en geleerd ook al was het niet nieuw voor mij en was ik op de meeste plaatsen al bekend. Verschillende perspectieven van hetzelfde schouwspel brengt een mooie balans in het eigen beeld en heeft zeker bijgedragen aan mijn idee over het conflict.
Benjamin de Lieme
‘De meest gebalanceerde factfindingreis die ik tot nu toe ben tegengekomen’.
Een van de betrokkenen noemde het zijn meest gebalanceerde factfindingreis. Niet als je het aan de sprekers vraagt, natuurlijk. De medewerkers van de PLO vinden dat het programma teveel nadruk legt op het Israelische ‘narrative’, kolonisten op de Westelijke Jordaanoever vinden precies het tegenovergestelde. Zonder relativeringsvermogen is CiJO’s Fact Finding Mission een drama.
De organisatie waarschuwde de deelnemers al van tevoren. ‘Jullie zullen gebombardeerd worden met extreme (en minder extreme) opvattingen die lijnrecht tegenover elkaar kunnen staan. Het is aan jullie om te bepalen waar voor jullie de waarheid ligt’. Ik zal alvast verklappen dat indien er een waarheid bestaat, deze in het midden ligt.
Aardig wat informatie verwerken
De groep, bestaande uit 20 studenten met diverse achtergronden, heeft aardig wat informatie moeten verwerken. Er is onder meer gesproken met de Nederlandse Vertegenwoordiging in Ramallah, de beleidsadviseur van de Negotiations Affairs Department van de PLO, Israelische studenten, Hannah Goslar (Holocaustoverlevende en voormalig vriendin van Anne Frank), Palestijnse en Israelische ouders van de Bereaved Parents Circle, een voormalig kolonel uit het Israelische leger, Palestijnse ondernemers uit Jenin, kolonisten uit de Westelijke Jordaanoever en Nieuwsuur-correspondente Ankie Rechess.
Een samenleving van tegenstellingen.
De wereld van de kolonist die de Tempel wenst te herbouwen komt niet of nauwelijks overeen met de wereld van een willekeurige leeftijdsgenoot uit Tel Aviv. En dan te bedenken dat deze tegenpolen in sommige gevallen slechts tien minuten van elkaar verwijderd zijn.
In het zuidelijke Sderot, de stad die al jarenlang bestookt wordt met raketten uit Gaza, moeten burgers de gewelddadige aanvallen van Hamas en andere terroristische organisaties verdragen, terwijl aan de noordgrens bewoners van Metulah moeten toekijken hoe de Hezbollah-vlag sinds enkele weken wappert bij het hekwerk dat Israel van sji’itisch Libanon scheidt. Een angstaanjagend gezicht, als je bedenkt wat Hezbollah met Israel van plan is. Maar we mogen onze ogen niet sluiten voor de dagelijkse realiteit in de betwiste gebieden. Door iedereen aan het woord te laten, zijn we er met de hele groep in geslaagd een goed beeld te vormen van de status quo en wat er allemaal op het spel staat. Oplossingen? Je moet van goede huizen komen wil je na een week en wat literatuurstudie met oplossingen kunnen komen. Toch vormden deelnemers die een mogelijke oplossing met de groep wensten te delen geen uitzondering.
Toegankelijke metafoor
Pas na een zware maar enorm bevredigende reis waren we echt goed in staat alles wat op ons was afgekomen, te verwerken. Ondanks de complexe realiteit in de regio, ligt de prioriteit bij een oplossing voor het slopende conflict tussen Israel en het Palestijnse volk. Amos Oz , schrijver en vredesactivist, beschreef in zijn pamflet ‘Between Right and Right’ de situatie aan de hand van een toegankelijke metafoor. Volgens Oz is de relatie tussen Israeli’s en Palestijnen als een onvrijwillig huwelijk dat nooit liefde of vriendschap heeft gekend. Een plotselinge wederzijdse uitbarsting van liefde ligt ook niet in het verschiet. Waar beide volkeren naar moeten streven is een beschaafde scheidingsprocedure. Een pijnlijke scheiding, dat wel. Dat beide ouders namelijk in hetzelfde appartement zullen wonen, met kleine kamertjes en een badkamer en keuken waar duidelijk een duurzame oplossing voor gevonden moet worden, is evident. In de praktijk betekent dit grenzen op basis van de wapenstilstandslijnen van 1949, met een speciale oplossing voor Jeruzalem en, met het oog op de toekomstige rust, economische samenwerking. Een gezamenlijk kopje koffie op z’n tijd moet dan best haalbaar zijn.
Vrede is geen sprookje
De klok heeft gesproken en we kunnen niet terugdraaien wat er in het verleden gebeurd is. Iedere staat maakt fouten, ieder volk beschikt over z’n eigen zure appels, maar een vredesoplossing is noodzakelijk, wil de situatie in de regio trekjes van draaglijkheid aannemen. Israel is een fantastisch land en komt pas echt tot z’n recht zonder een constante militaire staat van paraatheid. Dat is ons allemaal wel duidelijk geworden.
We concludeerden dat vrede geen sprookje is, maar ook absoluut geen ‘piece of cake’. Je hoeft niet te kiezen of je ‘pro-Israel’ of ‘pro-Palestijnen’ bent. Het betreft hier geen voetbalwedstrijd, maar een onhoudbare situatie die schreeuwt om vrede. Deze vrede komt niet dichterbij als niemand bereid is radicale ideologieën los te laten of concessies te doen. Wat dat betreft zou iedere radicaal zich in mogen schrijven voor CiJO’s Fact Finding Mission. CiJO’s aanmeldingssysteem draait in dat geval met plezier overuren.
Joël Serphos
