Nieuwe Permanente Commissie
Op 14 maart 2019 trad een nieuwe Permanente Commissie (bestuur) aan van het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap. De Centrale Commissie koos zeven mensen in de PC, die geen van allen voordien in de PC hadden gezeten; een breuk met het verleden waarin er steeds sprake was van gedeeltelijke vernieuwing. De tumultueuze vorige bestuursperiode die ook nog eens met een jaar moest worden verlengd, wilde men achter zich laten. De nieuwe Permanente Commissie wordt gevormd door Joop Elzas (voorzitter), Elisabeth Baumgarten (vicevoorzitter), Daniel Ritsma (penningmeester) en de leden Roy Cohen, David Brilleslijper, Spencer van Ravenswade en Ruben Troostwijk. Daarmee is er ook weer een vrouwelijk lid van de Permanente Commissie, wat in de vorige bestuursperiode niet en daarvoor wel het geval was. Van de zeven PC-leden komen er vijf uit Amsterdam, één uit Den Haag en één uit het ressort Nederland Midden.
Ressort Mediene
De eerste actie van de nieuw PC was om te trachten het ressort dat niet aan de nieuwe Centrale Commissievergadering meedoet, ook aan tafel te krijgen. Daartoe zijn door Joop Elzas en David Brilleslijper diverse besprekingen gevoerd met vertegenwoordigers van de kehillot in ressort Mediene en ook de voorzitters van de ressorten Rotterdam en Den Haag hebben hierbij een bemiddelende rol gespeeld. Zowel in gesprek als schriftelijk is aan de kehillot in Mediene de hand meerdere malen toegereikt. Het is betreurenswaardig dat deze handreiking nog niet erin heeft geresulteerd dat de verhoudingen met de inmiddels dus geheel vernieuwde Permanente Commissie zijn genormaliseerd.
Joodse Gemeente Noord-Holland Noordwest
De Joodse Gemeente Noord-Holland Noordwest bestrijkt het gebied van Noord-Holland met uitzondering van het Gooi en Amsterdam. Deze gemeente heeft al in 2017 aangegeven een eigen ressort te willen worden, onder meer omdat het geografisch ver verwijderd ligt van alle andere Joodse Gemeenten in wat eens IPOR was en nu Nederland Midden en Mediene is, en qua ledental veel groter is dan alle andere kehillot in het toenmalige IPOR en het huidige Mediene. Sinds de ontbinding van IPOR en oprichting van Nederland Midden en Mediene is de NIG Noord-Holland Noordwest ingedeeld in Mediene. Daar wil het dus uit; het wil een zelfstandig ressort worden. In een gesprek dat een delegatie van de PC afgelopen zomer met een delegatie van het bestuur van Noord-Holland Noordwest voerde bleek ook de bestuursstijl van het toenmalige IPOR en van het huidige Mediene voor Noord-Holland Noordwest een belangrijke factor om zelfstandig als ressort en direct dus aan de CC/PC-structuur verbonden verder te willen gaan. Ook speelt een rol dat Noord-Holland Noordwest op geen enkele wijze betrokken is bij de discussies tussen NIK en Mediene. Het plan is in de Centrale Commissie (algemeen bestuur van het NIK) gepresenteerd en kon op instemming rekenen. De besprekingen met Noord-Holland Noordwest zijn daarna voortgezet. Het is de bedoeling om in de volgende vergadering van de Centrale Commissie de wijziging ter besluitvorming te agenderen.
Gemeenten
Ter gelegenheid van Rosj Hasjana is aan de bestuursleden van de Joodse Gemeenten een brief gestuurd. In de brief uit het NIK-bestuur een blijk van waardering voor de inzet van iedere kehilla-bestuurder persoonlijk. “We realiseren ons dat uw inzet voor de Joodse Gemeente heel groot is. Een inzet die zelfs dagelijks om uw aandacht kan vragen. Bestuurslid zijn van een Joodse Gemeente betekent dat er regelmatig, en soms op de meest onvoorspelbare momenten, een beroep op u wordt gedaan. U staat er dan, u bent bereid en zet u in. Waardering daarvoor…? Die blijft nog wel eens uit of wordt niet echt zicht- of hoorbaar kenbaar gemaakt. Maar het besef dat uw inzet waardering verdient is er, zeker bij de leden van de Permanente Commissie.”
Bezoeken
Ter bespreking van diverse onderwerpen heeft Ruben Vis de afgelopen maanden bezoeken gebracht aan de Joodse Gemeenten Arnhem, Zeeland en Winterswijk. In Zeeland nam hij ook deel aan de viering van het feit dat 25 jaar geleden de sjoel opnieuw is ingewijd. Sindsdien is de bescheiden Joodse Gemeente in Middelburg weer tot bloei gekomen. PC-lid David Brilleslijper en secretaris Ruben Vis waren te gast bij een vergadering van het ressort Nederland Midden in Amersfoort. De Joodse Gemeente Den Haag had een onderhoud met de EU-coördinator voor de bestrijding van antisemitisme. Namens het NIK nam Ruben Vis hier aan deel.
Rabbinaat
Kort na haar aantreden heeft de nieuwe Permanente Commissie een bespreking gevoerd met een delegatie van het Nederlands College voor Rabbinale Zaken. Het College wordt gevormd door de ressorten als zodanig benoemde en afgevaardigde rabbijnen en de rabbijn van het Portugees Israëlietisch Kerkgenootschap. De laatste is echter feitelijk geen lid en de rabbijn van Amsterdam is sinds ongeveer een jaar (in lijn met de wens van het bestuur van Amsterdam) geen deelnemer meer aan de beraadslagingen en werkzaamheden van het NCRZ. Daarover en over het functioneren van het NCRZ voerde de PC-delegatie bestaande uit Daniel Ritsma en Joop Elzas een bespreking met de NCRZ-delegatie. Afgesproken is dat het NCRZ een agenda opstelt van onderwerpen van logistieke en inhoudelijke aard. De bespreking over de inhoud van deze agenda wordt verder gevoerd door Daniel Ritsma, in de PC belast met de portefeuille Rabbinale zaken.
Ook rabbinaal zijn de activiteiten ten behoeve van gedetineerden en leden van de krijgsmacht. Voor beide groepen is het NIK zgn. Zendende Instantie, het kerkgenootschap zendt personen naar Justitie en naar Defensie die beide groepen geestelijke verzorging bieden.
Bij Justitie staat de verdeling van de formatie over de verschillende denominaties keer op keer ter discussie afhankelijk van de gemeten procentuele omvang van het aantal gedetineerden dat aangeeft welke stroming van geestelijke verzorging te verkiezen. Gebleken is voorts dat niet in alle inrichtingen waar mensen op rechterlijk bevel zijn ingesloten er een aanbod is van (Joodse) geestelijke verzorging. Deze onderwerpen worden door de NIK-secretaris namens ons besproken met de hoofddirectie van de Dienst Justitiële Inrichtingen en jaarlijks met de minister voor Rechtsbescherming.
Bij Defensie heeft de staatssecretaris opdracht gegeven tot een onderzoek naar de structuur van de geestelijke verzorging en hoe deze er in de toekomst uit zou moeten zien. Zij heeft aan Theo Bovens, commissaris van de Koning in de provincie Limburg, opdracht gegeven een verkennend onderzoek uit te voeren, met onder meer de Zendende Instanties en Hoofden van de denominatieve diensten geestelijke verzorging te spreken en de staatssecretaris verslag uit te brengen.
Representaties en externe contacten
- Joop Elzas en Ruben Vis hebben een kennismakingsgesprek gevoerd met de nieuwe Israelische ambassadeur Naor Gilon. Roy Cohen was bij een ontvangst van de ambassadeur georganiseerd door de Joodse Gemeente Amsterdam.
- Daniel Ritsma en Joop Elzas waren te gast bij de door kerkelijk Nederland georganiseerde ochtendsessie op Prinsjesdag in aanwezigheid van minister-president Rutte.
- Op uitnodiging van het Joods Historisch Museum was Ruben Vis deelnemer aan een symposium over het Machzor Amsterdam, dat door het Joods Historisch Museum en het nieuwe joodse museum Miqva in Keulen is aangekocht van de Joodse Gemeente Amsterdam. Het machzor dateert uit het midden van de dertiende eeuw en is in zijn genre van handschriften het oudste maar tegelijkertijd nog het minst bestudeerde.
- Elisabeth Baumgarten heeft deelgenomen aan vergaderingen van de Raad van Toezicht van Bij Leven en Welzijn en van het bestuur van het Centraal Joods Overleg.
- Bij een presentatie van het beleid en het financieel beleid van JBO Rosj Pina / Maimonides was Ruben Vis aanwezig.
- In Rotterdam heeft vlak na Pesach een seiderviering plaatsgevonden voor vertegenwoordigers van andere religies en de lokale overheid. Namens het NIK waren Joop Elzas en Ruben Vis aanwezig.
- In de Hollandse Schouwburg vond de jaarlijkse Shoa herdenking plaats. Het NIK was door Joop Elzas vertegenwoordigd.
- In Antwerpen vond het Congress of European Rabbis plaats. Daniels Ritsma, Joop Elzas en Ruben Vis waren daarbij aanwezig.
- Op Chanoeka waren PC-lid Van Ravenswade en Henny van het Hoofd, Eduard Huisman en Ruben Vis, medewerkers van het NIK, aanwezig bij Chanoekavieringen van de Joodse Gemeente Twente in Enschede, de Joodse Gemeente Arnhem, de Joodse Gemeente Amersfoort, de Joodse Gemeente Noord-Holland Noordwest in Heemstede en Sjoel West in Amsterdam en bij de Jarche Kallo in sjoel Amstelveen. Stafleden van Tikwatenoe waren na afloop van het machanee naar Arnhem gekomen om aan de viering van Chanoeka door de kehilla deel te nemen. NIK-voorzitter Joop Elzas was bij de Chanoeka-ontvangst van de Israelische ambassadeur.
- Bij de viering van de Sijoem Hasjas, het uitleren van de Talmoed, van Agoedath Israel in Nederland werd de Permanente Commissie vertegenwoordigd door PC-lid Roy Cohen en secretaris Ruben Vis.
